Cevap :
diğer adı: Levha Tektoniği
Tektonik en geniş anlamıyla litosferin yapısını ve bu yapıyı doğuran evrimi araştıran
jeoloji koludur.
Tektonik (Yunanca: tektondan), Yapısal Jeoloji ile yakından ilgili fakat onunla aynı olmayan bir jeoloji disiplinidir. Yapısal Jeoloji kayaçların geometrisi ile uğraşır, oysa Tektonik, yeryuvarının büyük ölçekli yapıları ve bunları oluşturan kuvvetler ve hareketler üzerinde durur.
Yerküre’nin üst katmanları, bir bütün halinde olmayıp, sürekli hareket halinde olan levhalardan oluşuyor.
Manto'daki ısı akımlarının neden olduğu bu hareketler sırasında levhalar birbirinden uzaklaşır, birbirlerine çarpar veya birbirlerini sıyırırlar. Bu hareketlilik sonucunda, levha sınırlarında, uzun zaman dilimleri ile baktığımızda yeni okyanuslar, yeni kıtalar, sıradağlar ve yanardağlar oluşur. Depremler ve volkanik aktivitelerin nedeni de tüm bu hareketliliktir ve levha sınırlarında oluşmalarına şaşmamak gerekir.
Levha hareketleri yerkürenin oluşumundan beri sürmektedir. Süperkıta Pangea'nın, bundan 225 milyon yıl önce parçalanmaya başladığı ve bu hareketliliğin sonucunda kıtaların günümüzdeki şekli aldığı düşünülüyor.
Günümüzde Litosfer'de 1 ila 15 cm/yıl arasında hızlarla hareket halinde bulunan 7 ana ve birçok küçük levha vardır. Bunların hareketleri çok karmaşıktır ve bu hareketlerin niteliğinin tam olarak saptanması, depremlerin zamanının önceden kestirilmesi için gereklidir.
Levhaların birbirleriyle etkileşimleri bakımından levha hareketlerini 3 ana başlıkta toplayabiliriz. Uzaklaşma-ayrılma; yakınlaşma-çarpışma; yanal yer değiştirme-sıyırma. Bu hareket türleri, aynı zamanda bu sınırlarda oluşan depremlerin ve volkanik faaliyetlerin niteliklerini de belirler.
alıntı...
Wegener teorisine göre kıtalar birinci zamanın ikinci yarısına kadar tek bir parça halinde idi. Bu varsayımsal kıtaya Pangaea adını verdi.II. ve III. zamanlarda kıtalar parçalanarak birbirinden uzaklaşmıştır. Kıtaların arasındaki boşluklara suların dolmasıyla okyanus ve denizler meydana gelmiştir.A. Wegener’in teorisi geliştirilerek 1950’de levha tektoniği teorisi adıyla yeni bir teori ortaya atıldı. Bu teoriye göre yerkabuğu levha ya da tabla adı verilen çok büyük parçalar halindedir ve manto üzerinde yüzer haldedir. Bu nedenle kimi zaman birbirinden uzaklaşırken, kimi zaman da birbirlerine yaklaşırlar.
Levhaların birbirinden uzaklaşması sonucu okyanus tabanlarındaki kırıklar genişler ve bazaltik lavlar ortaya çıkar. Bunlar katılaşarak kıtaların kenarlarına eklenir. Bunun sonucunda kıtalar birbirinden uzaklaşır ve okyanus tabanları genişler. Okyanus tabanındaki kırık hatlarından çıkan magma katılaşarak okyanus sırtlarını oluşturur aLINTI