kipler çok iyi anlatım yarın sınav var yardım



Cevap :

haber kipleri ve dilek şart kipleri olarak ikiye ayrılır haber kipleri görülen geçmiş zaman duyulan geçmiş zaman şimdiki zaman gelecek zaman geniş zamandır dilek kipleri istek şart emir gereklilik  kipleridir :)))

 


Bir fiilin gerçekleşmesi koşulunu bildirir. Bu durumda bu eki alan fiil yan cümlenin yüklemidir.  

Neler çeker bu gönül söylesem şikâyet olur
Ne zaman seni düşünsem
Bir ceylan su içmeye iner
Çayırları büyürken görürüm  (İlhan Berk) 

Sen ki; a'sara gömülsen taşacaksın... Heyhat,
Sana gelmez bu ufuklar, seni almaz bu cihat... 

Ey Maraşlı Şeyhoğlu, evliyalar adağı
Bahtına lânet olsun aşmadıysan bu dağı

 Çekimi:

Olumlu: Olumsuz: Gel-se-m
Gel-se-n
Gel-se Gel-se-k
Gel-se-niz
Gel-se-ler  Gel-me-se-m
Gel-me-se-n
Gel-me-se Gel-me-se-k
Gel-me-se-niz
Gel-me-se-ler

 

Olumlu Soru: Olumsuz Soru: Gel-se-m mi?
Gel-se-n mi?
Gel-se mi? Gel-se-k mi?
Gel-se-niz mi?
Gel-se-ler mi? Gel-me-se-m mi?
Gel-me-se-n mi?  
Gel-me-se mi? Gel-me-se-k mi?   
Gel-me-se-niz mi?   
Gel-me-se-ler mi? 

                  

d. Emir Kipi

1. şahısların çekimi yoktur.
Fiilin yapılmasını emir biçiminde bildirir.  

Oraya otur ve yerinden kalkma.
Bu raporu akşama kadar yetiştir.

*Bazen dilek, istek anlamları da taşır.
Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak
Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilal!
Kahraman ırkıma bir gül... 
Her şey gönlünüzce olsun.
Allah'ım bizi affet!
Peki, öyle olsun. 

Çekimi

Olumlu: Olumsuz: --
Gel
Gel-sin

--
Gel-in(iz)
Gel-sin-ler

--
Gel-me
Gel-me-sin

--
Gel-me-y-(in)iz
Gel-me-sin-er

 

Olumlu Soru: Olumsuz Soru:

--
--
Gel-sin mi?

--
--
Gel-sin-ler mi?

--
--
Gel-me-sin mi?

--
--
Gel-me-sin-ler mi?

Buraya kadar fiillerin basit zamanlı (tek kipe göre) çekimlerini yaptık. Fiillerin bir de birleşik zamanlı çekimleri vardır ki bundan önce birleşik zamanlı çekimleri yapmaya yarayan ek-fiili öğrenmek yerinde olacaktır.