Cevap :
Namaz hakkında ne kadar söz söylense, ne kadar yazı yazılsa yine hakkıyla açıklanamaz; dinin direği, İslâm"ın sancağı, dinlerin ve peygamberlerin hatırası ve bütün amellerin kabulünün odak noktası olan bir ibadet, birkaç cümleyle nasıl anlatılabilir?!
• Namaz her sabah ve her akşam uygulanan bir programdır. Sabahleyin ilk söylenmesi gereken söz, namazdır; akşamleyin de en son söylenmesi gereken sözdür. Yani, güne namazla başlayıp namazla bitirmek durumundayız. O hâlde her günün başlangıcı ve sonu, Allah"ı anmak ve O"nun rızasını kazanmak olmalıdır.
• Mukimlikte veya seferde; karada veya havada; fakirlikte veya zenginlikte kılman namazların sırrı ve mesajı şudur: Ey insan, kim olursan ol, nerede olursan ol, sadece Allah"a kul ol, O"ndan başkasına boyun eğme.
• Namaz, Müslümanın inancını, düşüncesini, isteklerini ve edindiği örnekleri ortaya koyan bir pratiktir.
• Namaz, değerleri sağlamlaştırır, insanların kişiliğinin yok olmasını ve toplumun parçalarının dağılmasını önler. Eğer binada kullanılan malzemeler kalitesiz olursa bina çökebilir.
• Namaz için okunan ezan, İslâm"ın dağınık ordusunu bir safta, bir bayrak altında ve adil bir önderin arkasında toplayan tevhit nidasıdır.
• Cemaat imamının bir oluşu; işlerin idaresinin bir noktada merkezleşmesini sağlamak amacıyla toplumun önderinin de bir olması gerektiğini gösteren bir şifredir.
• Cemaat imamı cemaatin en zayıfının durumunu gözetmek zorundadır, bu da toplumsal kararlarda mahrum tabakanın durumunun gözetilmesi gerektiğini vurgulayan bir derstir. Resulullah (s.a.a) namazda bir çocuğun ağladığını duyunca annesinin namazdaysa çocuğunu susturması için hemen namazını bitirirdi.[1]
• İnsan yaratılışının ardından verilen ilk emir secdeydi; Allah Tealâ, meleklere Adem"e secde edin. buyurdu.[2]
• Su istilâsından kurtulup ilk kuruyan yer (Mekke ve Kâ"be), ibadet yeriydi.[3]
• Resulullah"ın Medine"ye hicret ettikten sonra ilk işi mescit yapmaktı.
• Namaz hem iyiliği emretmek, hem de kötülükten sakındırmaktır. Her gün ezan ve ikamede Namaza koş. Kurtuluşa koş. En hayırlı amele koş. demekteyiz. Bütün bunlar iyiliklerin en üstünü olan namaza emirdir. Diğer taraftan, namaz insanı fesat ve kötülükten men eder.Doğrusu namaz kötülük ve çirkinlikten alıkoyar.[4]
***Namaz ve Namazın Hayatımızdaki Anlam ve Önemi...***
Eğer Islâm`ı tek kelime ile anlatmamız istense, ’Namaz’ diyebiliriz. Bu yüzden Allah Rasülü namazı, dinin orta direği diye nitelemiştir.(el-Hindî age. I/278 (1372, Ebu Naîm`den.
İnsanlar Allah`ı tanımak için yaratılmışlardır. Allah`ı iyi tanımanın sevmenin en güzel göstergesi namazdır.
Namazın toplayıcılık niteliği vardır. Namaz bütün ibadetlerin bir bileşkesidir.. (Imam Rabbani Mektubat`ında bunu güzel izah eder.
Namazı Yaratıcımız (c.c. imana denk tutmus ve kıble değiştiginde, geçmiş namazlarımız boşa mi gitti? diye soranlara, Allah sizin imanınızı zayi etmez buyurarak, namazdan ’iman diye söz etmiştir. (K. Bakara (2 143.)
Bu yüzden sevgili Peygamberimiz (s.a.s.`in arkadaşları da: Biz namazdan başka hiçbir ibadeti terketmeyi küfre yani. kâfir olmaya denk saymazdık demişlerdir.
Dünyada en üst makamdan en aşağı görülenine kadar herkesi aynı safta toplayıp, Allah`ın karşısında hepsinin insan olarak eşit olduklarını namaz kadar vurgulayan bir başka eylem yoktur.
İnsanın bedeninin gıdaya ve çeşitli vitaminlere ihtiyacı olduğu gibi, ruhunun da gıdaya ve vitaminlere ihtiyacı vardır. Ruhun temel gıdası namazdır. Ve insanın bedeni çeşitli kirlerle kirlendigi gibi ruhu da kirlenir. Namaz bu her iki kiri de temizler.
Namaz insanı yalnızlık duygusundan kurtarır. Günde en az beş defa tekbir alırken dünyayı ve içinde bulunanları arkasına atan, bu hareketiyle en azından şunları demek ister:
Bütün dünya bir yana olsa bana Allah`ım yeter. Ben ondan başka boyun eğecek kimse tanımıyorum.
Allah-u Ekber = En büyük Allah`tır, diyorum ve benim namazıma O`nun ihtiyacı olmadığını da böylelikle itiraf ediyorum.
Namaz sevgili Peygamberimiz aracılığıyla bizzat Yüce Allah`ımızın bize gönderdiği bir hediyedir; onu nasıl reddederiz?
Namaz Miraç hediyesi olmakla mü`minlerin Miracı sayılmıştır. Yani namaz insanı manâ âleminde alabildiğine yükselten bir asansördür. Ona tutunmayanlar aşağıların aşağısında kalacaklardır.
Namaza belki de en az muhtaç olan insan, Allah`ın Rasûlü Muhammed`dir. Ama o, aynı zamanda namazı en iyi anlayan insandır. Bu yüzden onun, ayakları şişecek kadar namaz kıldığıolurdu. Aişe annemiz ona bir seferinde acıyarak: Ey Allah`ın Rasûlü, Allah senin geçmiş gelecek bütün günahlarını bağışladığını söylüyor, öyleyse kendini bunca yormak niçin? diye sorduğunda O da:
Şükreden bir kul olmayayım mi? buyurmuştur. (Buharî tefsir 48, teheccüd 6; Müslim, münafikûn 79, 81. Demek ki namaz, Allah`ımızın verdiği sayısız nimetlere karşı da bir şükür, yani tesekkürdür.
Artık kalp temizliğinin nasıl olduğunu daha iyi anlıyor olmalıyız. Demek ki, kalp temizliği namaz kılmamayı değil, daha çok kılmayı gerektirir.
Ancak namazın bütün bu iyi etkileri için bir şart vardır: Onu Allah`la yüzyüzeymis gibi kılmak. Yani huşu ya da ihsan. Kendisini Allah`la konuşuyor sayarak o şekilde namaz kılmak. Onun için namaz kılanın önünden geçilmez. Konuşanlar, arasından geçmek terbiyesizliktir.
Bu yüzden Allah, kurtuluşa erecekler içerisinde öncelikle namazlarını huşû içinde kılanları sayar.
(Mû`minler elbette kurtulacaktır: Onlar ki, namazlarında huşuludurlar, boş şeylerden yüzçevirirler, zekâtlarını verirler, ırzlarını korurlar..:` K. Müminûn (23 1-9.)
Allah
’Beni anmak için namaz kıl. (Tâ-hâ (20 14.) buyurur. Demek ki namaz Allah`ı anmak yani zikretmek ve hatırlamak için kılınır.
Allah (c.c.) : dosdoğru kılınan namaz insanları her kötülükten alıkoyar. (Ankebût (29 45. buyurur. Bunu herkes, kırk gün değil, sadece bir hafta, hattâ bir gün huşû`lu namaz kılmakla açık seçik görür. Ama olabildiğince Hakkı ve hakikati düşünerek,onunla o yüce Rabbin huzurunda bulunduğunun bilincinde olarak.
Bu yüzden Allah Rasûlü dünya meşgaleleriyle yorulduğu ve sıkıldığı zamanlarda: Ey Bilal, kalk da bizi ferahlat! (Ebû Dâvûd, edep 78; Müsned V/364, 371. yani, ezan oku da namaz kılalım, buyururlardı.
Onun arkadaşlarından bazıları da namaza durduklarında Allah`tan başka her şeyi unuturlardı. Hattâ birisinin sırtına ok saplanmışti. Acısına dayanamadığı için çıkaramıyorlardı. Bu yüzden o namaza durduğunda çıkardılar. Duymamıştı bile. (Benzer bir olay için bk. Kandıhlevî, Hayâtu`s-sahabe NI/605.
Bir başkası, namazda hatırına gelip kendisini Allah`ı anmaktan alıkoyduğu için, çok değerli hurma bahçesini Allah Rasûlü`ne bağışladı. (bk. Kandıhlevî age NI/544; Ibnü`I-münzir, et-Tergib I/316.
Nasıl namaz kılmayız? Nasıl AlLah`a kulluğu kabullenmeyiz? Nasıl çocuğumuza namaz kıldırmamakla ona acıdığımızı zannederiz? Namazın yaşınıda, onu emreden belirliyor ve elçisine: Çocuklarınız yedi yaşına gelince onlara namaz kılmayı öğretin ve onları namaza başlatin, on yaşına geldiklerinde de, eğer namaz kılmadıkları olursa, dövün, yataklarını da ayırın.dedirtiyor. Gerçekten de çocukken başlanılmayan şeylere sonradan alışmak çok zordur.
Yaratılanların en şereflisi olan ve kainatta yaratılmışların bir çoğundan üstün kılınan insan dünyada belirli bir süre yaşar ve zamanı gelince yaratıcısına geri döner kabrimiz ilk sorgu sualden sonra ya bir cennet bahçesine yada bir cehennem çukuruna dönüşür.Asıl hesap kitap mizan ise kıyamet koptuktan sonra başlayacaktır.O gün kimseye haksızlık yapılmayacak inceden inceye her şey sorulacaktır.İlk sorulacak olan da namazdır.