10 tane iş oluş durum fiill sorusu yazılacak
1. İş ve Kılış Fiilleri
Öznenin iradesiyle, bir nesne üzerinde gerçekleşen, öznenin nesneyi etkilediğini ve o nesnenin de etkilendiğini gösteren fiillerdir.
Bu fiiller geçişlidir, yani nesne alarak kullanılırlar.
Zaten bu bakımdan iş ve kılış bildirirler.
Örnek:Taşımak, yazmak, açmak, anlatmak, görmek, bilmek, silmek...
2. Durum Fiilleri
Öznenin süreklilik gösteren bir durumunu anlatan fiillerdir.
Bu fiillerin bitmeleri için başka herhangi bir fiilin başlaması gerekir.
Durum fiillerinde özne durağan hâldedir.
Birçoğu, öznenin iradesi dışında gerçekleşir.
Bunlar genellikle geçişsizdir, yani çoğunlukla nesne almazlar.
Örnek:Uyumak, uyanmak, ölmek, susmak, oturmak, yatmak, uzanmak...
3. Oluş Fiilleri
Bunlar da bir nitelik değişikliği, yani bir durumdan başka bir duruma geçildiğini veya geçilmekte olduğunu bildirirler.
Gerçekleşmelerinde öznenin doğrudan etkisi yoktur.
Daha çok "kendiliğinden olma" söz konusudur.
Geçişsizdirler.
Örnek:Solmak, büyümek, bayatlamak, yeşermek, uzamak...
İş Bildiren Cümle Örnekleri
-Arkadaşım kitaplarını çantasına koydu.
-Çok ağır olduğu için çantasını taşıyamıyordu
-Oda çok havasız olduğu için pencereyi açtı
-Deli gibi yağan yağmur çevreyi su gölüne çevirmiş
-Çok aramasına rağmen istediği kitabı hiçbir kitapçı da bulamadı
-Yarışmaya çok iyi hazırlandığı için soruların tümünü cevapladı
-Ayakkabılarını güzelce sildi parlattı ve onları rafa koydu
-Rüzgar öyle şiddetli esiyordu kiağaçların dalları cama çarpıyordu.
Fiil öznenin kendi iradesi dışında geçirdiği değişimi anlatıyorsa ve bir hareket bildirmiyorsa o fiil oluş fiilidir.
Oluş Fiil Örnekleri
Sararmak YaşlanmakUzamak Paslanmakbüyümeksolmakacıkmak…
Oluş Bildiren Cümle Örnekleri
-Kırlar yeşillendi
-Yağmurun etkisiyle baraj taşmış
-Yapraklar sararmaya başladı
-Güneş doğdu
-Rüzgar deli gibi esiyor
-Dün yaptığımız kardanadam bugün erimiş
-Havalar soğumaya başladı
-Dün bulduğum yavru serçecik bugün öldü
-Havalar soğumaya başladı.
-Dün bulduğum yavru serçecik bugün öldü.
Fiil öznenin kendi iradesinde yani kendi isteği ile gerçekleşiyorsa ve fiil bir hareket ifade ediyorsa o fiil durum fiilidir.
Durum Fiil Örnekleri
Yürümek oturmak gitmek çıkmak ağlamak…
Durum Bildiren Cümlelere Örnekler
*Ayşe okula yarım saat geç geldi
*Çocuk simit satıyor.
*Tren saat dokuzda istasyona geldi.
*Duvarlar boyandı.
*Babam çabucacık giyindi.
*Okulun bahçesinde toplandık.
*Çocuk biraz geriye çekildi.
*Ayşe yıkandıtarandı
*Mehmet futbol oynuyor
*Aşırı yorgun olduğu için bütün gün uyudu
*Çocuklar kavga etmeden güzelce oynuyorlar
*Oturduğu banktan hiç kalkmadanyağmur altında uzun süre düşünerek bekledi.
*Dağcılar hiç yılmadanzirveye ulaştılar.