Van Havzası dışında kalan alanlarda çok sayıda küçük akarsı bulunmaktadır. Ancak bu akarsular yaz aylarında kurumaktadır.
Ben-i Mahi Suyu
Van Gölü Havzasının en büyük akarsuyu olan Bend-i Mahi Suyu ilin kuzeyindeki Aladağ ile Tendürek Dağı arasında çeşitli kolların birleşmesinden meydana gelmiştir. Tendürek Dağı’nın güneybatısındaki Sarıgöl ve Kaz Gölünden çıkan bu akarsu sık sık yön değiştirir ve Çaldıran Ovasını suladıktan sonra Yağlıdere ile birleşir ve Göndürme Boğazını aşmaktadır. Bundan sonra Muradiye Ovasını sular ve Van Gölünün kuzeyine dökülür. Bu akarsuyun uzunluğu 90 km.dir.
Hoşap Suyu (Güzelsu)
Başkale ile İspiriz Dağları ile Norduz Yaylasından kaynaklanan Hoşap Suyu, Koçkıran, Gelispiri ve Geleriş Dağlarından doğan çok sayıdaki derelerle beslenir. Derin bir vadiden doğu ve batı yönünde akar, Hoşap Ovası’nı suladıktan sonra Zernek Boğazına girer. Bunun ardından Havasor Ovasından geçerek Van Gölüne dökülür. Bu akarsuyun uzunluğu 130 km.dir.
Karasu
Özalp ilçesinin kuzeyindeki dağlardan doğan Karasu 130 km. uzunluğundadır. Çevresindeki yüksek dağlardan inen küçük akarsularla beslendikten sonra derin bir vadiyi aşar, Akbulak Düzlüğüne girer. Bu arada Erçek gölüne yaklaşır Timar Ovasından sonra Van Gölüne dökülür.
Memedik Çayı
Özalp ilçesindeki çok sayıdaki akarsuların Saray Düzlüğünde toplanmasından oluşan Memedik Çayı doğu batı yönünde akar. Memedik Boğazını geçtikten sonra Erçek Ovasını aşar ve Erçek Gölüne dökülür. Bu akarsu 60 km. uzunluğundadır.
Zilan Deresi
Aladağ’ın kollarından beslenen Zilan deresi kuzey-güney yönünde akarak doğudan Hacıdiri Deresini sularına katar ve sarp bir vadi içerisinden geçer. Bundan sonra genişler, Erçis Ovasını geçtikten sonra Van Gölüne dökülür.
Van il toprakları içerisinde bu akarsulardan başka Deliçay, İrşat Çayı, Kırkgeçit Deresi, Çığlı Suyu ile Çatak Suyu bulunmaktadır.
Kenthaber Kültür Kurulu
