peyami safa tecrübelerini nasıl okuyucuya yansıtmıştır ?



Cevap :

Peyami Safa’nın Mahşer romanındaki intihar fikrinin sosyal boyutunu vurgulamaya yönelik
olan bu çalışmada, roman kahramanının yaşadığı psikolojik sıkıntılarla cemiyet arasındaki
ilişkiyi incelemeye çalıştık. Böylece roman kahramanını ruh krizine sürükleyen olayların
yüzeysel olmayıp aksine köklü nedenlere dayandığı sonucuna vardık.Çünkü roman
kahramanının fikrî ve felsefî düzlemde bölünmeye uğraması aslında cemiyetteki sosyolojik
tekâmülün kesintiye uğramasıyla doğrudan ilgilidir. Cemiyetle birey arasındaki bu çatışma da
medeniyet değiştirmenin yarattığı bir çatışmadır. Dolayısıyla kahramanı kimlik bunalımına
sokan sebepler özü itibariyle toplumun modernleşmeye adapte olamadığının göstergesidir.
Romandaki intihar fikrini önemli hale getiren de yazarın sözkonusu bu bakış açısıdır.
Anahtar Kelimeler: Peyami Safa, roman, intihar,

Dünya edebiyatında, kalıcı ve evrensel niteliğe sahip romanlar yazmanın yollarından biri de karakterlerinin iç dünyasını romana yansıtmaktan geçer. Dostoyevski, Emile Zola, Charles Dickens, Balzac, Goethe… gibi romancılar bu özellikleriyle klasik olmayı başaran yazarlardan bazılarıdır. Roman karakterinin aykırı bir kişiliğe sahip olması onu tasvir etmeyi kolaylaştırarak ona tip özelliği kazandırır. Yazar, romandaki tip / karakterin ruhsal dünyasını okuyucuya tanıtarak, okuyucunun kendisini bu kişiyle özdeşleştirmesini sağlar.

Peyami Safa da Türk edebiyatında Psikolojik Roman tarzının önemli temsilcilerinden biridir. Roman karakterlerinin iç dünyasını, etkili biçimde romana yansıtan sanatçının roman karakterlerinin bazıları gerek yaradılışları itibariyle, gerek aile yapılarıyla gerekse sahip oldukları çevre koşulları itibariyle gerçek dünyayla uyuşamayan ve hayatın kıyısında yaşayan kimselerdir. Karakterlerin çoğu yaşadıkları olaylardan olayı, psikolojik çıkmaza sürüklenirler. Roman karakterlerinin iç dünyalarını tasvir ederken, olaylar karşısında takındıkları tavırları kurgularken yer yer psikolojik ve felsefî temellendirmelere de başvuran yazar, insan ruhunu etkili tarzda tasvir eden romancı olarak Türk Edebiyatı’nda hak ettiği yeri alır.