islamiyet öncesi sözlü edebiyat ürünleri



Cevap :

İSLAMİYETTEN ÖNCEKİ TÜRK EDEBİYATI

a)      Sözlü Edebiyat Dönemi

b)      Yazılı Edebiyet Dönemi

 

İSLAMİYETİN ETKİSİNDEKİ TÜRK EDEBİYATI

a)      Divan Edebiyatı

b)      Halk Edebiyatı

 

BATI EDEBİYATI ETKİSİNDEKİ TÜRK EDEBİYATI

a)      Tanzimat Edebiyatı

b)      Servet-i Fünun Edebiyatı

c)      Fecr-i Âti Edebiyatı

d)      Milli Edebiyat

e)      Cumhuriyet Dönemi Edebiyatı

f)        1940 Sonrası Türk Edebiyatı

 

İSLAMİYET'TEN ÖNCEKİ TÜRK EDEBİYATI

(..?-11.yy.)

 

A) SÖZLÜ EDEBİYAT DÖNEMİ:

 

M.S.VIII. yüzyıla gelinceye kadar Türklerin henüz yazıyı kullanmadıkları dönemdeki edebiyattır. Bu dönem edebiyatı, sözlü olarak üretilmiş ve kulaktan kulağa yayılarak varlığını sürdürmüştür. Bu dönemde edebiyatımızı Şamanizm, Maniheizm, Budizm gibi dinler etkilemiştir.

 

Genel özellikleri:

 

Bu dönem edebiyatı müzik eşliğinde (“kopuz” adı verilen sazla) dile getirilmiştir. Ölçü, ulusal ölçümüz olan “hece” ölçüsüdür. Nazım birimi “dörtlük”tür. Dönemine göre arı bir dili vardır. Dizelere genel olarak yarım uyak hakimdir. Daha çok doğa, aşk ve ölüm konuları işlenmiştir. Bu döneme yönelik elimizdeki en önemli ve eski kaynak Kaşgarlı Mahmut’un “Divan-ı Lügat-it Türk” adlı eseridir.

1. Koşuk: Sığır denilen sürek avlarında söylenen şirlerdir.Konusu daha çok doğa,aşk,şavaş ve yiğitliktir.Bu tür daha sonra halk edebiyatında koşma adıyla anılmıştır.
2. Sav: Dönemin özlü sözleridir.Bugünkü atasözlerinin ilk biçimi niteliğindedir.
3. Sagu: "Yuğ" adı verilen ölüm törenlerinde ölen kişinin erdemlerini ve onun ölümünden duyulan hüznü dile getiren şiirlerdir.
4. Destan: Toplumu derinden etkileyen olaylar sonucunda halk arasında kendiliğinden oluşan uzun nazım türüdür.