Cevap :
mezar orhan velinin şiiri çok güzeldir içinde bazı sewmediğim anlamsız bulduğum şiirler var ama süper bi şiir kitabi
GİRİŞ
Hemen hemen her metinde kendinden önce yazılmış
veya söylenmiş olan metinlerden izler vardır. Bir metnin
yalnız kendi içerisinde biricik varlığı olduğunu iddia etmek
yetersizdir. Çünkü bir toplumda yaşayan kişinin kendini o
toplumdan tam anlamıyla soyutlaması mümkün olamaz.
Her bir şair veya yazar kökleri itibariyle bulunduğu topluma
sıkı sıkıya bağlıdır. Düşündüğü, yazdığı ve söylediği her şey
içinde bulunduğu coğrafyadan, kültürden ve en önemlisi
toplumdan kırıntılar barındırır.
Bu bağlamda metinlerarasılık, bir metnin bir başka birincil
metinle olan ilişkisi, bağıntısı ve hatta metinlerin dönüşüme
uğramasıdır. “Bir metnin doğrudan ya da dolaylı olarak,
açıkça veya örtülü biçimde başka metin ya da metinlerle
bağlantılı olması halinde metinlerarası ilişki doğar.”(GökalpAlpaslan 2007: 9). Metinlerarasılık, kişinin kendine üstat
saydığı sanatkârların üretimlerine bir meydan okumadır.
Birincil metnin ışığında yazılacak olan sonraki metnin kalıcı
olması için ilk metni aşması gerekir. Bir sanatçının birincil/
klasik sayılabilecek olan metinlerle ilişkiye girmesi onun
yüceliğinden kaynaklanır, çünkü bir metnin gücü ona denk
metinlerle olan benzerlik ve farklılıklarından kaynaklanır.
Metinlerarası ilişkiler bağlamında bir okuma, okurun
bilişsel olarak yaptığı bir bilgi birikimi taramasıdır. Okur
metni okurken bilgi dağarcığının genişliği ölçüsünde metinler
arasında bir ilişki kurar ve metinle diğer tanıdığı metinler
arasında bir anlam üretir.
Metinlerarası ilişkiler, kuramsal anlamda XX. yüzyılda
ortaya çıkmıştır. Kuramsal açıdan genç olsa da kökleri
bakımından epey eskidir. Metinlerarası ilişkiler, ismi bu
olmasa bile en eski yazınsal türlerde varlığını hissettirir.
Metinlerarasılık kavramı ilk defa, Bulgar asıllı
göstergebilimci, kültürbilimci ve psikoanalizci olarak tanınan
Julia Kristeva tarafından ortaya atılmıştır. Metinlerarasılık
kaynağını Mikhail Bakhtin’in dialogism (söyleşimcilik)
kuramından almıştır.
Bakhtin’e göre her metin, kendinden önceki veya
kendi dönemindeki diğer metinlerle kaçınılmaz bir ilişki
içerisindedir. “Saf metin yoktur” diyen Bakhtin, her metnin
arkasında bir dil sistemi bulunduğunu, metinde aktarılan ve
yeniden üretilen her şeyin bu dil sistemine tabi olduğunu,
ama aynı zamanda her metnin tekil, benzersiz, aktarılamaz
bir nitelik taşıdığını ve tüm öneminin bundan kaynaklandığını
belirtir. (Gökalp-Alpaslan 2007: 9).
Julia Kristeva’ya göre ise metinlerarasılık, “Her metnin
alıntılamalarından oluşma bir mozaiktir. Her metin bir başka
metinden oluşma onun transformasyona uğramasıdır.”(Ekiz
2007: 124).
Barthes, “…her metinde ‘farklı derecelerde ve az ya da çok
tanınabilir biçimlerde’ başka metinlerden izler bulunduğunu”
(Gökalp-Alpaslan 2007: 11) düşünür.
Riffaterre’e göre metinlerarasılık, “bir metnin parçasının
okunmasıyla ilgili olarak bellekte olan, gönderimde bulunulan
metinlerin tamamı”dır. (Gökalp-Alpaslan 2007: 11).
ÖZET
Orhan Veli, modern Türk şiirinin en önemli şairlerindendir. Aşk, gurbet, ölüm, hayatın güzelliği, içki, deniz ve sıradan insanları bir tem
olarak işleyen şair güçlü ve olgun bir üsluba sahiptir. Bu çalışmada kuramsal olarak 20. yüzyılda temelleri atılan metinlerarası ilişkiler kuramı
ışığında Orhan Veli’nin Kitabe-i Seng-i Mezar adlı üç bentten oluşan şiiri incelenecektir. Çalışmamızın giriş kısmında bu kuram tanıtılmış,
sonraki bölümde ise şiir metninden örnekler alınarak şiirimiz metinlerarasılık bağlamında incelenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Metinlerarası ilişkiler, Orhan Veli, Kitabe-i Seng-i Mezar.
ABSTRACT
Orhan Veli is one of the most significant poets of modern Turkish poetry. His poetry is enriched with various themes, like love, homesickness,
death, the beauty of life, ordinary people and sea. He has a strong and mature style. In this article, Kitabe-i Seng-i Mezars of Orhan Veli are
analyzed in the light of the intertextual relations.
Key Words: Intertextual relations, Orhan Veli, Kitabe-i Seng-i Mezars.
Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi
International Journal of Social and Economic Sciences 1 (2): 31-34, 2011
ISSN: 2146-5843, E-ISSN: 2146-0078, www.nobel.gen.tr32
U. U