maddenin görülebilir özeliklerini yazınız düzgün ve ilk yazanı en iyi seçecem
Boşlukta yer kaplayan ve kütlesi olan varlıklara madde denir. Kapı,masa,sandalye ve pencere gibi eşyalar; tahta,demir,cam ve plastik gibi maddelerden yapılmışlardır.
Su,buz ve su buharını renkleri yönünden inceleyelim. İnceleme sonunda suyun renksiz,buzun beyaz,su buharının sis renginde olduğunu görürüz. Aslında bu üç madde aynı maddenin üç farlı halidir.
Farklı bitkilerden hatta aynı bitkiden alınmış yaprakların renklerini karşılaştıralım. Bazı yaprakların açık yeşil bazılarının koyu yeşil olduğunu görürüz. O halde aynı maddeler farklı renklerde olabilir.
Isınma,ıslanma (nemlenme),kuruma gibi etkilerle maddelerin renkleri değişebilir.
Maddeler renklerine,renk tonlarının parlaklık ve matlıklarına göre birbirlerinden ayırt edilebilirler.
Pencere camından dışarıya bakalım. Karşımızdaki evleri,ağaçları,taşları ve öteki cisimleri net görürüz. Aynı cisimlere buzlu camdan baktığımızda cisimleri puslu ya da gölge gibi görürüz.
Cam gibi ışığı iyi geçiren maddelere saydam maddeler denir. Buzlu cam gibi ışığı az geçiren maddelere yarı saydam maddeler denir. Tahta gibi ışığı geçirmeyen maddelere opak maddeler denir.
Açık havadaki cisimler, sisli havadaki cisimlerden daha iyi görülür. Çünkü saydam maddeler yoğunlaştıkça saydamlıkları azalır.
Bazı maddeleri kokularından tanıyabiliriz. Bildiğiniz gibi kolonya, parfüm,tüp gaz ve benzin gibi maddeler kokularından kolayca tanınır. Un, şeker,tuz gibi maddelerin ise ayırt edici kokuları yoktur.
Bazı maddeler ise tatlarına bakılarak tanınabilir. Limon gibi bazı maddeler ekşi, şeker gibi bazı maddeler tatlı,yemek tuzu ise tuzludur.
Bazı maddeleri ise dokunarak tanırız. Taş,tahta;demir;cam gibi maddeler serttir. Pamuk, yün, sünger, macun gibi maddeler yumuşaktır.
Maddelere elimizi sürterek düzgün ya da pürüzlü olduklarını anlarız. Pencere camı, masa ve sıranın üzeri düzgündür. Taş, ağaç, duvar yüzeyleri pürüzlüdür.
Hareket ettirilen maddelerin çıkardığı seslerle de onları tanıyabiliriz.
Bir maddenin yalnız sertliği, yumuşaklığı, saydamlığı, parlaklığı ya da matlığı onu diğerlerinden ayırt etmemizi sağlamaz. Maddelerin görülen ya da hissedilen özellikleri onları tanımamıza yardım eder. Ancak tek başlarına maddeleri öteki maddelerden ayırt etmemize yetmez.
indirmek için tıkla: http://www.webilgi.com/fen-bilgisi/17750-maddenin-gorulebilir-ozellikleri-kisa-bilgili.html#ixzz2KWkXjNmi
Maddeleri Niteleyen Özellikler Nelerdir?
Maddeleri saydam-opak, sert-yumuşak, parlak-mat, esnek-berk, suyu çeken-suyu çekmeyen, suda batan-suda yüzen, pürüzlü-pürüzsüz, renk vekoku gibi özelliklerine göre niteleriz.
Saydam ve Opak Maddeler:
Su, cam, hava gibi ışığı geçiren maddelere saydam; metal, tahta, taş gibi ışığı geçirmeyen maddelere de opak maddeler denir. Saydam maddeler çeşitli renklerde olabilir.
Sert ve Yumuşak Maddeler:
Bazı maddeler sert, bazıları yumuşaktır. Tahtaya çakılan çivi sert, tahta çiviye göre yumuşaktır. Tahtayı kesen testere demiri kesemez. O halde demir tahtadan serttir.
Taş parçasına parmağımızı bastırırsak şekli değişmez, oysa bir sünger parçasına parmağı-mızı bastırırsak şekli değişir. Taş sert, sünger yumuşaktır.
Sert plastikten yapılmış bir cetvel ısıtılırsa yumuşar, esnek bir hal alır.
Parlak ve Mat Maddeler:
Altın yüzük, çelik tencere, gümüş tabak parlaktır. Araba lastiği, kömür, odun, toprak mattır.
Esnek ve Berk Maddeler:
Sapan lastiği, mutfak süngeri, ambalaj lastiği esnektir. Kalem, tahta, porselen tabak berktir. Esnek maddeler bükülebilir. Berk maddeler ise bükülemez.
Sağlam ve Kırılgan Maddeler:
Cam sert yapılı bir maddedir. Ancak camdan yapılmış bardağa çekiç ile vurulursa bardak kırılır. Demir levha çekiçle dövülerek şekillendirilebilir. Demir, camdan daha sert olmadığı halde camdan sağlamdır.
Suyu Çeken ve Suyu Çekmeyen Maddeler:
Yağmur yağdığında bahçede fazla su birikmez. Çünkü toprak suyu çeker. Beton veya asfalt yollarda ise su birikir. Bunun nedeni beton ve asfaltın suyu çekmemesidir.
Yere su döküldüğünde yeri temizlemek için pamuklu kumaş kullanırız. Çünkü pamuklu kumaşın su çekme özelliği vardır. Yapısında naylon bulunan kumaşlar suyu çekmez. Bu nedenle şemsiye, yağmurluk gibi eşyalar naylon kumaştan yapılır.
Suda Batan ve Suda Batmayan (Yüzen) Maddeler:
Bazı maddeler suda batar, bazıları ise batmaz ve su yüzeyinde yüzer. Maddelerin suda batması veya yüzmesi büyüklüklerine bağlı değildir.
Taş, madeni para suda battığı halde; yaprak, plastik top, tahta gibi maddeler suda batmaz.
Pürüzlü ve Pürüzsüz Maddeler:
Bazı maddelerin yüzeyi pürüzlü, bazılarının yüzeyi pürüzsüzdür. Cam şişenin yüzeyipürüzsüzdür. Ayakkabımızın altı ise pürüzlüdür. Ayakkabımızın altı da cam şişenin yüzeyi gibi pürüzsüz olsaydı yürürken kayıp düşerdik. Yüzeyi pürüzlü bir ağaç parçası rende, zımpara ve cila kullanılarak pürüzsüz, kaygan bir yüzeye sahip hale getirilebilir.
Renk ve Koku:
Birçok maddenin kendine has bir rengi ve kokusu vardır. Altın sarı, tuz ve şeker beyazdır. Kolonya, sarımsak ve soğanın kokusu vardır. Tuz ve şekerin kokusu yoktur. Bazı maddelerin rengi zamanla değişebilir. Üzüm taze iken sarı, kuruyunca kahverengi olur.
