Dolaylı tümleç ve zarf tümleci nedir ?



Cevap :

Cümlede işi, hareketi, yargıyı, bildiren çekimli unsura denir.

 Not :Bir cümle birden çok ögeden oluşabileceği gibi tek bir yüklemden de oluşabilir.

 * Ertesi gün okula müfettişler gelmişti.(C)     

Düşünüyorum   (C)

Güzeldi.  ( C ) 

 Not:Yüklem genlikle cümlenin sonunda bulunur; ancak günlük konuşmalarda, atasözlerinde ve şiirde yüklemin yeri değişebilir.

 *Gel çabuk buraya!

*Sakla samanı gelir zamanı .

*İstanbul u dinliyorum gözlerim kapalı

Not:Her sözcük ya da sözcük gurubundan yüklem yapılabilir.

 *Gecenin yalnızlığında sadece seni düşünürüm (fiil)

*Kasaba halkı meydanda toplanmıştı.(fiil)

*Yaşadığımız günler tıpkı bir rüzgar gibiydi.(edat)

*Bu olayların suçlusu odur. (zamir)

*Sabah uyandığında gözleri ışıl ışıldı.(ikileme)

*Konuşmalarına ister istemez kulak misafiri oldum. (deyim)

*Çalışmak yaşamın bir parçasıdır.

*Odayı süsleyen şey rengarenk çiçeklerdir. (sıfat)

*Öğrenmenin bir yolu da okumaktır.

*Ali derslerinde çok başarılıydı.

1-ZARF TÜMLECİ

Yer yön sebep miktar durum ve zaman bildirerek yüklemi açıklayan unsurdur. Zarf tümlecini bulmak için yükleme,  nasıl, niçin, neden, ne kadar, ne zaman, kim tarafından ne tarafından, soruları sorulur.
 

*Dostluklar ömür boyu sürünce güzeldir.

*Bu gece her zaman dişini tırnağına takarak çalışır.

2-DOLAYLI  TÜMLEÇ

   Yönelme,bulunma ve çıkma bildirerek cümlenin anlamını tamamlayan unsura denir.

NOT: Dolaylı tümleç olan öğe mutlaka –e/-de/-den hal eklerinden birini alır.

*Buluşma yerine   hemen   gelmiş.

*Senin kirpiklerinde   bir damla oldu   akşam.