10 tane ünlü düşmesine uğramış kelime atarmısınız​

Cevap :

Cevap:

ağız→ağzı,

burun→burnu,

koyun(bağır, döş)→koynuna,

alın→alnı,

oğul→oğlu,

gönül→gönlüm,

beniz,→benzi,

ömür→ömrüm,

cürüm→cürmü,

hüküm→hükmü,

Açıklama:

Ünlü Düşmesi Konu Anlatımı ve Örnekleri

Kimi sözcükler, sonlarına ünlü ile başlayan bir ek veya sözcük geldiği zaman zayıf olan orta hecelerini yitirirler.

Örnekler:

şehir- şehri

nehir-nehri

akıl-aklı

göğüs-göğsü

devir-devri

seyir-seyri

kayıp-kaybolmak

hapis-hapsolmak

şükür-şükretmek

zulüm-zulmetmek

zehir- zehrolmak

gönül - gönlünüz

boyun - boynum

- Birleşik sözcüklerin oluşumu sırasında iki ünlü yan yana gelirse bu ünlülerden biri veya bir ünlü ile bir ünsüz düşer.Örnekler:

ne asıl - nasıl

ne için - niçin

pazar ertesi - pazartesi

cuma ertesi - cumartesi

kahve altı - kahvaltı

bu arada- burada

şu arada- şurada

- Birleşik sözcük kuralları ile oluşmuş ancak ölçü zorlamasından veya söyleyiş kolaylığından kaynaklanan ünlü düşmeleri de gözlenir.

Örnekler :

- Karac'oğlan der ki n'oldum n'olayım.

- N'haber?

- N' olsun.

- Ünsüzle biten sözcüklerin sonlarına eklenen ile sözcüğünün i ünlüsü düşer. Ünlü ile biten sözcüklerde ise y ünsüzüne dönüşür.

Örnekler:

sen ile ben - senle ben - Senle ben iyi birer ekip olduk.

kitap ile - kitapla- Elindeki kitapla okumaya olan sevdasını gösteriyordu çevreye.

gül ile bülbül - gülle bülbül - Gülle bülbülün aşkı divan edebiyatına özellikle şiirine temadır.

defter ile kalem - defterle kalem- Defterle kalemi olmayan bir öğrenci eksik kalır.

para ile -parayla - Her şeyi parayla satın alamayacağını sonunda anladı.

sıra ile -sırayla - Öğretmen, öğrencilerini sırayla sözlüye kaldırdı.

göz ile - gözle - Hissettiklerini gözle anlatmak onun seçimiydi.

can ile - canla - Her zaman ki gibi canla hareket etti.

baş ile - başla - Spor müsabakasına canla başla hazırlanmıştı.

söz ile- sözle - Annesini davranışları ile değil inandırıcı bir sözle ikna etti.

sevgi ile - sevgiyle - Hayvanlara sevgiyle yaklaşılmalıydı.

saygı ile -saygıyla - Ölen şairlerimizi saygıyla anıyoruz.

soru ile -soruyla - Her olaya soruyla yaklaşıyordu.

- Ek fiilin i kökünde kimi sözcüklerde düşer, kimilerinde ise y ünsüzüne dönüşür.

Örnekler:

akıllı idi - akıllıydı

doğru idi - doğruydu

haklı idi - haklıydı

gelmiş idi- gelmişti

biliyor idi - biliyordu

kitap idi -kitaptı

soruyor idi- soruyordu

uslu idi - usluydu

- Kimi sözcüklerde söyleyiş kolaylığından kaynaklanan ünlü düşmesi görülür. Yalnız bu tarz kullanımlar yanlıştır. ( Eskiden doğru kabul edilse de artık yanlış olarak görülmektedir. )

Örnekler :

burada (doğru)- burda (yanlış)

şurada (doğru)- şurda (yanlış)

orada (doğru) - orda (yanlış)

içeride (doğru)- içerde (yanlış)

dışarıdan(doğru)- dışardan (yanlış)

ileride (doğru) - ilerde (yanlış)

yukarıda (doğru) - yukarda (yanlış)

Cevap:

  1. Gönlüm     Gönül-üm= Gönlüm   Yani "ü" harfi düşer.
  2. Aklım         Akıl-ım= Aklım   Yani "ı" harfi düşer.
  3. Burnum     Burun-um= Burnum   Yani "u" harfi düşer.
  4. Resmin      Resim-in= Resmin   Yani "i" harfi düşer.
  5. İsmim         İsim-im= İsmim   Yani "i" harfi düşer.
  6. Devri          Devir-i= Devri   Yani "i" harfi düşer.
  7. Fikrim        Fikir-im= Fikrim   Yani "i" harfi düşer.
  8. Oğlum       Oğul-um= Oğlum   Yani "u" harfi düşer.
  9. Şekli          Şekil-i= Şekli   Yani "i" harfi düşer.
  10. Ömrüm     Ömür-üm= Ömrüm   Yani "ü" harfi düşer.

   Yardımcı olduysam sevinirim:)