Cevap :
Cevap:
ağız→ağzı,
burun→burnu,
koyun(bağır, döş)→koynuna,
alın→alnı,
oğul→oğlu,
gönül→gönlüm,
beniz,→benzi,
ömür→ömrüm,
cürüm→cürmü,
hüküm→hükmü,
Açıklama:
Ünlü Düşmesi Konu Anlatımı ve Örnekleri
Kimi sözcükler, sonlarına ünlü ile başlayan bir ek veya sözcük geldiği zaman zayıf olan orta hecelerini yitirirler.
Örnekler:
şehir- şehri
nehir-nehri
akıl-aklı
göğüs-göğsü
devir-devri
seyir-seyri
kayıp-kaybolmak
hapis-hapsolmak
şükür-şükretmek
zulüm-zulmetmek
zehir- zehrolmak
gönül - gönlünüz
boyun - boynum
- Birleşik sözcüklerin oluşumu sırasında iki ünlü yan yana gelirse bu ünlülerden biri veya bir ünlü ile bir ünsüz düşer.Örnekler:
ne asıl - nasıl
ne için - niçin
pazar ertesi - pazartesi
cuma ertesi - cumartesi
kahve altı - kahvaltı
bu arada- burada
şu arada- şurada
- Birleşik sözcük kuralları ile oluşmuş ancak ölçü zorlamasından veya söyleyiş kolaylığından kaynaklanan ünlü düşmeleri de gözlenir.
Örnekler :
- Karac'oğlan der ki n'oldum n'olayım.
- N'haber?
- N' olsun.
- Ünsüzle biten sözcüklerin sonlarına eklenen ile sözcüğünün i ünlüsü düşer. Ünlü ile biten sözcüklerde ise y ünsüzüne dönüşür.
Örnekler:
sen ile ben - senle ben - Senle ben iyi birer ekip olduk.
kitap ile - kitapla- Elindeki kitapla okumaya olan sevdasını gösteriyordu çevreye.
gül ile bülbül - gülle bülbül - Gülle bülbülün aşkı divan edebiyatına özellikle şiirine temadır.
defter ile kalem - defterle kalem- Defterle kalemi olmayan bir öğrenci eksik kalır.
para ile -parayla - Her şeyi parayla satın alamayacağını sonunda anladı.
sıra ile -sırayla - Öğretmen, öğrencilerini sırayla sözlüye kaldırdı.
göz ile - gözle - Hissettiklerini gözle anlatmak onun seçimiydi.
can ile - canla - Her zaman ki gibi canla hareket etti.
baş ile - başla - Spor müsabakasına canla başla hazırlanmıştı.
söz ile- sözle - Annesini davranışları ile değil inandırıcı bir sözle ikna etti.
sevgi ile - sevgiyle - Hayvanlara sevgiyle yaklaşılmalıydı.
saygı ile -saygıyla - Ölen şairlerimizi saygıyla anıyoruz.
soru ile -soruyla - Her olaya soruyla yaklaşıyordu.
- Ek fiilin i kökünde kimi sözcüklerde düşer, kimilerinde ise y ünsüzüne dönüşür.
Örnekler:
akıllı idi - akıllıydı
doğru idi - doğruydu
haklı idi - haklıydı
gelmiş idi- gelmişti
biliyor idi - biliyordu
kitap idi -kitaptı
soruyor idi- soruyordu
uslu idi - usluydu
- Kimi sözcüklerde söyleyiş kolaylığından kaynaklanan ünlü düşmesi görülür. Yalnız bu tarz kullanımlar yanlıştır. ( Eskiden doğru kabul edilse de artık yanlış olarak görülmektedir. )
Örnekler :
burada (doğru)- burda (yanlış)
şurada (doğru)- şurda (yanlış)
orada (doğru) - orda (yanlış)
içeride (doğru)- içerde (yanlış)
dışarıdan(doğru)- dışardan (yanlış)
ileride (doğru) - ilerde (yanlış)
yukarıda (doğru) - yukarda (yanlış)
Cevap:
- Gönlüm Gönül-üm= Gönlüm Yani "ü" harfi düşer.
- Aklım Akıl-ım= Aklım Yani "ı" harfi düşer.
- Burnum Burun-um= Burnum Yani "u" harfi düşer.
- Resmin Resim-in= Resmin Yani "i" harfi düşer.
- İsmim İsim-im= İsmim Yani "i" harfi düşer.
- Devri Devir-i= Devri Yani "i" harfi düşer.
- Fikrim Fikir-im= Fikrim Yani "i" harfi düşer.
- Oğlum Oğul-um= Oğlum Yani "u" harfi düşer.
- Şekli Şekil-i= Şekli Yani "i" harfi düşer.
- Ömrüm Ömür-üm= Ömrüm Yani "ü" harfi düşer.
Yardımcı olduysam sevinirim:)