Çekimli Fiil ve Mak-Mek, örnek cümle verir misiniz? (bir iki tane bile yeter her ikisinden).

bir de sorumu cevaplar mısınız?


Çekimli Fiil ve Mak-Mek, bunları sürekli karıştıyorum.


mesela, ( 1.) 'o kitap "oku-yor, mak-mek mi, çekimli fiil mi?

yani "oku" kelimesi oku-mak olabiliyor.

2. gel-mek,

3. geli-yor.













Cevap :

Cevap: Çekimli Fiil Nedir?

Cümlenin içerisinde bulunan çekimli fiil kip ve şahıs eki almaktadır. Bu fiiller yargı bildirmek amacı ile dilek ve zaman kiplerinden birisini alırlar. Bu nedenle çekimli fiiller için "-yor, -du, -ecek, -miş, -ar" şeklinde kip ekleri kullanılır. Bunun yanı sıra fiillerde kullanılan dilek ekleri için de "-meli, -se, -e" gibi ekler kullanılır.

Cümle içerisinde kullanılan fiillere bu kip ve ya şahıs eklerinden birisi alındığında kelime kurulumu da doğru bir şekilde yapılabilir. Bu ekleri almayan ve kök halinde duran fiil ise mastar olarak kabul edilmektedir. Özellikle "Yürümek, yatmak, gelmek, çalışmak, sezmek, bakışmak ve yazmak" gibi fiiller mastar olan kök kelimelere de örnek olarak gösterilebilir. Çekimli fiil günlük yaşamda konuşmalar ve yazışmalar sırasında da çok fazla kullanılmaktadır. Çekimli fiil Türkçenin olmazsa olmazları arasında gösterilebilir.

Çekimli Fiil Örnekleri Nelerdir?

Çekimli fiil hakkında bilgi sahibi olunması için bazı örneklere dikkat edilmesi gerekir. Bu örnekler incelenerek çekimli fiiller daha net bir şekilde anlaşılabilir. Çekimli fiil örnekleri şu şekilde sıralanabilir;

sez (fiil kökü) + meli (kip eki) + sin (şahıs eki) sezmelisin çekimli fiil

git (fiil kökü) + meli (kip eki) +sin (şahıs eki) gitmelisin çekimli fiil

yürü (fiil kökü) + yor (kip eki) + m (şahıs eki) yürüyorum çekimli fiil

gör (fiil kökü) + dü (kip eki) + m (şahıs eki) gördüm çekimli fiil

çalış (fiil kökü) + mış (kip eki) + lar (şahıs eki) çalışmışlar çekimli fiil

yürü ( fiil kökü) + yor (kip eki) + uz (şahıs eki) yürüyoruz çekimli fiil

Çekimli Fiil Konu Anlatımı Nasıldır?

Türkçede cümlenin temel taşlarından birisi de fiillerdir. Eğitim ve öğretim alanında fiilleri bilmek çok büyük bir önem taşır. Özellikle okullarda öğrencilere çekimli fiil özellikleri de anlatılır. Çekimli fiiller öğrenciler tarafından mutlaka bilinmelidir. Türkçede cümleler mutlaka yargı bildirmek zorundalardır. Bu nedenle cümlenin yargı bildirmesi için fiillerin çekimlenmiş olması da gerekir. Cümlenin tamamlanması için fiillerin çekimli olması çok önem taşımaktadır. Fiiller kip ve şahıs eki alarak çekimli fiil haline gelebilir.

Açıklama:

Cümlenin yargı bildirmesini sağlamak için fiile kip eki ve şahıs eki eklenir. Kip ekleri "-yor, -du, -ecek, -miş, -ar" şeklinde olmaktadır. Kip eki ise "-meli, -se ve -e" şeklinde anlatılabilir. Cümledeki fiilin çekimlenmesi için fiile bu eklerden birisi eklenmelidir. Çekimli fiiller cümlenin anlamını sağlarken cümle anlamını da pekiştirir. Özellikle fiil kökü+ kip eki+ şahıs eki kullanılarak çekimli fiil oluşturulur. Çekimli fiil için yapılması gerekenler de son derece basit olarak tanımlanabilir.

Türkçe'nin genelinde cümlenin anlam bütünlüğünü sağlamak için pek çok farklı çekimli fiil bulunabilir. Bu çekimli fiillere çok fazla örnek verilebilir. Cümleyi tamamlamak için çekimli fiillere ihtiyaç duyulması gerekmektedir. Bunun için fiiller arasında pek çok farklı seçenek bulunur. Detaylı inceleme yapıldıktan sonra fiil köküne uygun kip eki ve şahıs eki de eklenir. Böylece çekimli fiiller ortaya çıkmış olur. Cümlenin tamamlanması için de çekimli fiile ihtiyaç duyulur.

-mek , -mak ekinin kullanım alanı ikidir. Birincisi mastar eki olarak kullanılmasıdır. Diğeriyse isim-fiil olarak kullanılmasıdır.

Mastar eki halinde cümleler;

- En sevdiğim şeydir akşamları kahva içmek.

- Şu iki şey önemli; sadakat, unutmamak.

İsim-fiil halinde cümleler;

- Bu işi yapmak zordur.

- Seni sevmek zor işmiş,

- Bu çocuğa bakmakla yükümlüsün.

- Flüt çalmakta üstüne yok.

- Seni görmek için geldim.

- Ben gitmek istiyorum.

en iyi seçer misin iyi çalışmalar