Selam :)
Cevabımız A seçeneğidir.
Anlatım: İlk önce fiilimsileri buluruz.Sonra sıfat fiillerin nitelediği bir isim var mı diye bakarız. Eğer nitelediği bir isim yoksa adlaşmış sıfat fiildir.
A) Bu şıktaki dizenin cümlesini yazalım."Sen o göçebe kuşları yılın hangi ayında geldiklerini,gelirken hangi enlemlerden geçtiklerini,yuvalarını nerelerde yaptıklarını merak ederdin." Bu cümlede fiilimsiler geldiklerini,gelirken,geçtiklerini,yaptıklarını kelimeleridir.Geldiklerini,geçtiklerini,yaptıklarını kelimeleri başka isimleri nitelemiyor bu yüzden bu cümlede 3 tane adlaşmış fiil vardır. Gelirken sözcüğü ise -ken ekiyle zarf fiil olmuştur.
B) Bu şıktaki fiilimsiler aştıkları,uydurduğum. Aştıkları ve uydurduğum -dık/-dik eki ile sıfat fiil olmuşlardır.Aştıkları lacivert denizleri,uydurduğum kimsesiz adaları niteler.Bu şıkta sıfat fiiller vardır fakat isim nitelediği için adlaşmış sıfat fiil değildir.
C) Bu şıktaki fiilimsiler kalan,derken kelimeleridir. Kalan sıfat fiildir ama ormanlardayı nitelediği için adlaşmış sıfat fiil değildir. Derken ise zarf fiildir.
D) Bu şıktaki fiilimsiler yağdıran,dönüşlerini,anlatmamı,yaptıkları. Yağdıran bulutları,yaptıkları saçak altlarındayı nitelemiştir.İsimleri niteledikleri için adlaşmış sıfat fiil olamazlar. Dönüşlerini ve anlatmamı isim fiillerdir. Dönüş -ış/-iş eki ile,anlatma -ma/-me eki ile isim fiil olmuştur.
Fiilimsi Nedir?
- Fiilden türemelerine rağmen fiilin tüm özelliklerini göstermeyen cümle içerisinde isim soylu sözcükler gibi kullanılan kelimelere fiilimsi denir. Fiilimsiler tür olarak 3 gruba ayrılır.
İsim Fiil: -ma/-ış/-mak ekleriyle kurulan fiilimsilere isim fiil denir. Fiilimsi yapan -ma eki olumsuzluk ekiyle karıştırılmaktadır. Olumsuzluk anlamında olan -ma eki isim fiil yapmaz. İsim fiil eki isim cümlelerinde ek fiil alarak yüklem olabilir.
İsim Fiillerin Cümle İçinde Kullanımı:
-> Ödev yapışı çok hoşuma gitti.
-> En sevdiğim iş evi temizlemektir.(Yüklem)
-> Bu okula gitmeyi çok istiyorum.
Sıfat Fiil: -an/-ası/-mez/-ar/-dik/-ecek/-miş ekleriyle kurulan fiilimsilere sıfat fiil denir.
Eğer bu sıfat fiil isimleri nitelemiyorsa bu sıfat fiilere adlaşmış sıfat fiil denir ve bu fiilimsiler kendinden sonraki kelimenin yerini tutar.
-> Anlayanlar anladı.
Anlayanlar kelimesi kendinden sonraki kelimenin yerini tutar.Bu cümle anlayan kimseler anladı şekilde yazılabilirdi.
-> Çıkmaz sokağa vardık.
-> Kirlenmiş kıyafetleri yıkadım.
Zarf Fiil: -ken/-madan/-ınca/-ip/-arak/-e,e/-dıkça/-casına/-maz/-dığında/-meksizin ekleriyle kurulan fiilimsilere zarf fiil denir.
-> Sen gelmeden odayı topladı.
-> Ağlaya ağlaya sınavdan çıktı.
-> Ben eve uğrayıp geliyorum.
#Berra
