Cevap :
Cevap:
Abbas Vesim Efendi kimdir ?
Halk arasında “Kambur” (el-Ahdeb) lakabıyla tanınmıştır. Bursalı Tabip Ömer Şifâî’nin oğlu olduğu ve tıp ilmiyle Farsça’yı ondan öğrendiği sanılmaktadır. Ayrıca tıp tahsilinde Bursalı Tabip Ali Efendi ile Kazasker ve Reîsületıbbâ Kâtipzâde Mehmed Refî Efendi’den de istifade etmiş, hey’et (astronomi) derslerini Ahmed-i Mısrî’den, hikmet (fizik) derslerini ise Yanyalı Esad Efendi’den almıştır. Diğer taraftan, Galata’da oturan Batılı hekimlerle münasebet kurup Latince ve Fransızca öğrenmiş, hatta bazı İtalyanca tıp metinlerini Türkçe’ye tercüme ettirerek Avrupa’daki gelişmelerden de haberdar olmuştur.
İlmî araştırma ve çalışmalarını Fatih’te Sultan Selim Çarşısı’ndaki hekim dükkânında (muayenehane ve eczahane) sürdüren Vesim Efendi’nin eserleri içinde özellikle, yayımlanmamış Düstûru Vesîm fi’ṭ-ṭıbbi’l-cedîd ve’l-ḳadîm adlı kitabı önemlidir. Önsözü Müstakimzâde Sa‘deddin Efendi tarafından kaleme alınan bu eserin yazma nüshalarından biri Beyazıt Devlet (nr. 4097), ikincisi de Ragıp Paşa kütüphanesindedir (nr. 946, 947). Tıp alanındaki eserleri arasında, Ṭıbb-ı Cedîd-i Kimyevî adlı çalışması ile Macar Georgios’tan Vesîletü’l-meṭâlib fî ʿilmi’t-terâkib adıyla tercüme ettiği bir farmakoloji kitabı da yer almaktadır (İ.Ü. Tıp Fak. Tıp Tarihi Ktp., TY nr. 235). Abbas Vesim Efendi’nin verem hakkındaki görüşleri ve mikrobu tarifi, zamanına göre ileri bir seviye olarak kabul edilmektedir. Tıbbî eserlerinden başka, 1437-1440 yılları arasında hazırlandığı kabul edilen Zîc-i Uluġ Bey adlı eseri Nehcü’l-bulûġ fî şerḥi Zîci Uluġ adıyla tercüme ve şerh etmiş (Süleymaniye Ktp., Hamidiye, nr. 858), bir de rü’yet-i hilâle ait bir risâle kaleme almıştır (Kandilli Rasathânesi Ktp., nr. 146). Ayrıca edebiyatla da meşgul olduğu bilinen Vesim Efendi’nin mürettep bir divanı vardır (Topkapı Sarayı Ktp., Hazine, nr. 961).
Verem mikrobunu Robert Koch’dan 150 yıl önce keşfeden ünlü doktordur.
Osmanlı Devleti devrinde, 18. yüzyılda yetişen; hekim, hattat ve astronomi alimidir. Kambur Vesim veya Derviş Abbas gibi isimlerle de anılır. Bursa doğumlu olduğu bilinir.
1720 yılına kadar gençlik dönemlerinde kendisi gibi ünlü bir hekim olan babası Ömer Şifai ve Bursalı Ali Münşi den tıp dersleri aldı. Yanyalı Esat Efendi’den felsefe dersleri aldı. Daha sonra Ahmet Mısıri den astronomi dersi aldı.
Etyolojiye de önem verirdi. Hastalık nedenlerinin araştırılmasına etyoloji denir. Tedavinin de belirtilerinin saptanmasına önem veren klinikçiydi. Bu yüzden fizik ve kimya bilgisinin öneminden sıkça bahsederdi.
1760 senesinde İstanbul’da vefat etmiştir. Mezarı Edirnekapı dışında ki mezarlıktadır.
Eserleri :
EserleriDüsturu’l-Vesim fi Tıbbil’l-Cedid vel Kadim (Eski ve Yeni Tıp konusunda Vesim’in Kuralları) Bir ön söz, dört bölüm ve bir de son sözden oluşan bu eser Vesim Efendi’yi üne kavuşturan eserdir. Birinci bölümde baştan sonra kadar organ hastalıkları, ikinci bölümde kadın ve çocuk hastalıkları. üçüncü bölümde şişler ve ülserler, dördüncü bölümde ise basit ve bileşik ilaçlar anlatılmaktadır. 1748 yılında yazılan bu eserin üç nüshasından biri Beyazıt, ikiside Ragıp Paşa kütüphanesindedir. İkinci Önemli Eser ise Uluğ Bey Zic-i ‘nin Türkçe karşılığı olan Nech-ül Büluğ fi Şehr-i Zic-i Uluğ’dur. Açık türkçe ile yaızlmış olan bu eser bütün tatbikataait misalleri, İstanbul enlem ve boylama göre tertip etrmiştir. Beyazıd ve kandilli rasathanelerinde bulunmaktadır. Tıbbi Cedid-i Kimyevi Fizik ve kimyayı iyi bilmenin gerekli olduğunu savunduğu eserdir. Risale-i Rüyet-i Hilal astronomi Divan-ı ve Risalet-ül-Vefk adlı eserinde de şiirlerini toplamıştır.