Açıklama:
Ünlü daralması: bekliyor
Ünlü türemesi: azıcık
Ünlü düşmesi: aklı
Ünsüz türemesi: hissetti
Ünsüz benzeşmesi: gitti
Ünsüz yumuşaması: gidiyor
Ünsüz düşmesi: minicik
мєянαвα
Her bir ses olayından üç örnek verelim;
Ünsüz Benzeşmesi (Sertleşmesi) : Sonu "f, s, t, k, ç, ş, h, p" (Fıstıkçı Şahap) ile biten kelimeler "c, d, g" olur. Bu "c, d, g" ler ise "ç, t, k" olur.
Örnekler :
Hedef + de = Hedefte
Yastık + da = Yastıkta
Bit + gin = Bitkin
Ünsüz Yumuşaması : Sonu "p, ç, t, k" ile biten kelime ünlü ile başlayan (a, e, ı, i, o, ö, u, ü) ek aldıktan sonra kelimenin sonundaki "p, ç, t, k" lar da "b, c, d, g" ye dönüşür.
Örnekler :
Beşik + i = Beşiği
Kitap + ı = Kitabı
Topaç + ı = Topacı
Ünlü Düşmesi (Hece) : İki heceli bazı sözcükler, ünlüyle başlayan (a, e, ı, i, o, ö, u, ü) bir ek aldıktan sonra ikinci hecelerindeki dar olan ünlüler düşer.
Örnekler :
Omuz + u = Omzu
Karın + ı = Karnı
Beyin + i = Beyni
Ünlü Daralması : Kelimenin en sonundaki harf "a,e" olan fiillere, "- yor" eki getirildiğinde kelimenin sonundaki "a,e" geniş ünlüleri daralarak "ı, i, u, ü" seslerine dönüşür.
Örnekler :
Tara + yor = Tarıyor
Atla + yor = Atlıyor
Söyle + yor = Söylüyor
Ünsüz Türemesi : Bazı kelimeler, ünlüyle (a, e, ı, i, o, ö, u, ü) başlayan ek kullanıldıklarında sondaki ünsüz artar.
Örnekler :
Af + etmiş = Affetmek
His + etmek = Hissetmek
Hak + ı = Hakkı
