ünlü daralması 300 örnek​

Cevap :

Selam olsun

ÜNLÜ DARALMASI ÖRNEKLERİ NELERDİR?

sakla + yor > saklıyor

dile + yor > diliyor

kutla + yor > kutluyor

gözle + yor > gözlüyor

-yor ekinden önce gelen -ma/-me olumsuzluk eklerindeki a ve e ünlüleri her zaman daralır:

yazma + yor > yazmıyor

gelme + yor > gelmiyor

koşma + yor > koşmuyor

öpme + yor > öpmüyor

y kaynaştırma ünsüzünden önce gelen a ve e ünlülerinde daralma meydana gelmez:

anlayabilir ("anlıyabilir" değil)

saklayarak

boyayacak

dileyen

kutlayalım

Ancak "demek" ve "yemek" fiillerine y kaynaştırma ünsüzü geldiğinde e harfi i'ye dönüşür:

de + y + ecek > diyecek

ye + y + en > yiyen

de + y + e + lim > diyelim

ye + y + ince > yiyince

TDK'nın önerisi, "de + y + ince" ve "de + y + ip" sözcüklerinin birer istisna olarak daraltılmadan bırakılmasıdır ("yiyince" ve "yiyip", ama "deyince" ve "deyip").

Kolay gelsin başarılar dilerim.

Allah zihin açıklığı versin inşallah.

Açıklama:

Yaşıyor,

- Tanıyor,

- Kanıyor,

- Temizliyor,

- Seçmiyor,

- Yüklüyor,

- Düşlüyor,

- Tuzluyor,

Süsle +yor → Süslüyor

Saçmala +yor → Saçmalıyor

Söyle +yor → Söylüyor

Yaşa +yor → Yaşıyor

Paketle +yor → Paketliyor

Oyna +yor → Oynuyor

İncele +yor → İnceliyor

Dinle +yor → Dinliyor

Yasakla +yor → Yasaklıyor

Ele +yor → Eliyor

De +yor → Diyor

Yi +yor → Yiyor

Gelme +yor → Gelmiyor

Sevme +yor → Sevmiyor

İçme +yor → İçmiyor

Saklama +yor → Saklamıyor

De + y + ecek → Diyecek

Ye + y + ecek → Yiyecek

De+ y + erek → Diyerek

De + y + en → Diyen

Ye + y + ince→ Yiyince

Ağlayan – (Ağlıyan)

Söyleyen – (Söyliyen)

Dinleyen – (Dinliyen)

Gelmeyen – (Gelmiyen)

Yaşayacak – (Yaşıyacak)

Gizleyeli – (Gizliyeli)

solla-yor – solluyor.

özle-yor – özlüyor.

bekle-yor – bekliyor.

sevme-yor – sevmiyor.

gezme-yor – gezmiyor.

başla-yor – başlıyor.

yaşa-yor – yaşıyor.

gelme-yor – gelmiyor.

söyle-yor>söyl(ü)yor.

anla-yor>anl(ı)yor.

yaşa-yor>yaş(ı)yor.

ar(a) – yor >ar(ı)yor.

kan(a) – yor >kan(ı)yor.

tuzl(a) – yor >tuzl(u)yor.

yakal(a) – yor >yakal(ı)yor.

düşl(e) – yor >düşl(ü)yor.

ye -y – ecek > yiyecek

ye – y – elim > yiyelim

de – y – ecek > diyecek

ne – y – e > niye

de-yor>diyor

de-e>diye

de-en>diyen

de-e-lim>diyelim

ye-en>yiyen

ye-ince>yiyince

ye-ecek>yiyecek

atlayarak (>atlıyarak),

başlayan (>başlıyan),

yaşayacak (>yaşıyacak),

atlamayalım (>atlamıyalım),

gelmeyen (>gelmiyen),

gizleyeli (>gizliyeli)…

Bu kadar bulabildim kolay gelsin iyi çalışmalar