Cevap :
Selam olsun
ÜNLÜ DARALMASI ÖRNEKLERİ NELERDİR?
sakla + yor > saklıyor
dile + yor > diliyor
kutla + yor > kutluyor
gözle + yor > gözlüyor
-yor ekinden önce gelen -ma/-me olumsuzluk eklerindeki a ve e ünlüleri her zaman daralır:
yazma + yor > yazmıyor
gelme + yor > gelmiyor
koşma + yor > koşmuyor
öpme + yor > öpmüyor
y kaynaştırma ünsüzünden önce gelen a ve e ünlülerinde daralma meydana gelmez:
anlayabilir ("anlıyabilir" değil)
saklayarak
boyayacak
dileyen
kutlayalım
Ancak "demek" ve "yemek" fiillerine y kaynaştırma ünsüzü geldiğinde e harfi i'ye dönüşür:
de + y + ecek > diyecek
ye + y + en > yiyen
de + y + e + lim > diyelim
ye + y + ince > yiyince
TDK'nın önerisi, "de + y + ince" ve "de + y + ip" sözcüklerinin birer istisna olarak daraltılmadan bırakılmasıdır ("yiyince" ve "yiyip", ama "deyince" ve "deyip").
Kolay gelsin başarılar dilerim.
Allah zihin açıklığı versin inşallah.
●●●
Açıklama:
Yaşıyor,
- Tanıyor,
- Kanıyor,
- Temizliyor,
- Seçmiyor,
- Yüklüyor,
- Düşlüyor,
- Tuzluyor,
Süsle +yor → Süslüyor
Saçmala +yor → Saçmalıyor
Söyle +yor → Söylüyor
Yaşa +yor → Yaşıyor
Paketle +yor → Paketliyor
Oyna +yor → Oynuyor
İncele +yor → İnceliyor
Dinle +yor → Dinliyor
Yasakla +yor → Yasaklıyor
Ele +yor → Eliyor
De +yor → Diyor
Yi +yor → Yiyor
Gelme +yor → Gelmiyor
Sevme +yor → Sevmiyor
İçme +yor → İçmiyor
Saklama +yor → Saklamıyor
De + y + ecek → Diyecek
Ye + y + ecek → Yiyecek
De+ y + erek → Diyerek
De + y + en → Diyen
Ye + y + ince→ Yiyince
Ağlayan – (Ağlıyan)
Söyleyen – (Söyliyen)
Dinleyen – (Dinliyen)
Gelmeyen – (Gelmiyen)
Yaşayacak – (Yaşıyacak)
Gizleyeli – (Gizliyeli)
solla-yor – solluyor.
özle-yor – özlüyor.
bekle-yor – bekliyor.
sevme-yor – sevmiyor.
gezme-yor – gezmiyor.
başla-yor – başlıyor.
yaşa-yor – yaşıyor.
gelme-yor – gelmiyor.
söyle-yor>söyl(ü)yor.
anla-yor>anl(ı)yor.
yaşa-yor>yaş(ı)yor.
ar(a) – yor >ar(ı)yor.
kan(a) – yor >kan(ı)yor.
tuzl(a) – yor >tuzl(u)yor.
yakal(a) – yor >yakal(ı)yor.
düşl(e) – yor >düşl(ü)yor.
ye -y – ecek > yiyecek
ye – y – elim > yiyelim
de – y – ecek > diyecek
ne – y – e > niye
de-yor>diyor
de-e>diye
de-en>diyen
de-e-lim>diyelim
ye-en>yiyen
ye-ince>yiyince
ye-ecek>yiyecek
atlayarak (>atlıyarak),
başlayan (>başlıyan),
yaşayacak (>yaşıyacak),
atlamayalım (>atlamıyalım),
gelmeyen (>gelmiyen),
gizleyeli (>gizliyeli)…
Bu kadar bulabildim kolay gelsin iyi çalışmalar