Cevap:
Dünyada 5 bin yıldan beri bilinen bir bitki olan çayın bu coğrafyadaki öyküsü, içecek olarak bilinişi çok daha eskilere dayansa da, yaygın olarak üretimi ve tüketimi yetmiş yıllık bir süreci kapsıyor. Osmanlı’da ‘kıymetli bir ürün’ olarak belirtilen, ancak ekimi yanlış yerde denenmesi nedeniyle tutmayan çay bitkisi, ‘memleketin ekonomik davası’ olarak esasen cumhuriyetin ilk yıllarında başlıyor. Yeni kurulan cumhuriyet ile birlikte eş zamanlı devlet eliyle başlayan çay tarımı ve sanayisi oluşturulması çabası, kimi zaman teşviklerle kimi zaman da zor yoluyla ancak 1950’li yıllarda amacına ulaşıyor ve bugün bildiğimiz haliyle Doğu Karadeniz Bölgesi’nin ana geçim kaynağı haline geliyor.
Dünya çay üretiminde beşinci, kişi başı çay tüketiminde birinci sırada yer alan Türkiye’de, Doğu Karadeniz Bölgesi’nde Rize, Trabzon, Artvin, Giresun ve Ordu illerinde 787 bin dekar alanda yaklaşık 201 bin üretici ile yapılan ve yaklaşık 1.5 milyon kişiyi ilgilendiren çay tarımı, bugün hâlâ bölge için önemli bir tarımsal faaliyet olma gerçeğini koruyor.
YAŞ ÇAY TABAN FİYATI HÂLÂ AÇIKLANMADI!
ÇAYKUR, 2021 yılı yaş çay sezonunun 17 Mayıs’ta başlayacağını açıkladı, ancak çay üreticilerinin dört gözle beklediği yaş çay taban fiyatını hâlâ açıklamadı. Geçtiğimiz yıl 13 kuruş olarak yıllardır arttırılmayan destekleme primi ile sadece 37 kuruş zam yapılan yaş çay taban fiyatı 3 lira 27 kuruş olarak açıklanmıştı. Üreticilerin yıllardır binbir zorluklarla toplamaya çalıştıkları çayda, neredeyse yüzde yüz artan gübre fiyatları, işçilik maliyeti, artan çay bezi, çay makası, yağmurluk, çuval, torba gibi ekipmanlarını karşılamakta zorlanırken, verilen fiyat ÇAYKUR tarihinin en düşük fiyatlarından birisi olarak tarihe geçmişti. Normal koşullarda dahi ertesi yılı nasıl çıkaracağını düşünen çay üreticisine verilen bu fiyat, yaşadığımız olağanüstü pandemi koşullarında dahi devletin çiftçilerini desteklemekten ne kadar uzak olduğunu bir kez daha gözler önüne sermişti. Bu yıl ne kadar açıklanacağı merak konusu olan yaş çay taban fiyatı konusunda üreticilerin ve üretici örgütlerinin beklentisi en azından gıda enflasyonunda yaşanan artışa denk gelecek şekilde 4 lira ile 5 lira olarak belirlenmesi.
KOTA MİKTARI AÇIKLANDI…
Hasadın başlamasına günler kala kota miktarının 600 kg olarak açıklanmış olmasına rağmen yaş çay taban fiyatının açıklanmaması üreticilerin kendi kaderine terk edildiğinin göstergelerinden birisi. Çay üreticileri her yıl kota ve kontenjanın kaldırılarak üreticiye alım garantisi verilmesi talebini tekrarlarken, bu talep yerine getirilmediği gibi geçtiğimiz yıl tarihin en yüksek kota miktarını açıklayacağız diyen ÇAYKUR, bu yıl da aynı kota miktarında alım yapılacağını ve artırım olmayacağının işaretini vermiş oldu. Her yıl ilk sezon kota miktarını yüksek açıklayan ÇAYKUR, 2017 yılı hariç diğer sürgünlerde kota miktarını azaltmaktadır. Dolayısıyla kota miktarının önümüzdeki sürgünlerde ne kadara düşürüleceği, günlük alım kontenjanının ne kadar açıklanacağı, üreticinin asıl olarak merak ettiği konular. Çünkü kota ve kontenjanı dışında kalan çayını özel sektöre vermek durumunda kalan üretici, kota ve kontenjanın düşürülmesi sonucunda taban fiyatının yarısına varan fiyatlara özel sektöre satmak mecburiyetinde kalmaktadır. Bu konuda hiçbir denetim mekanizması olmaması yanında ÇAYKUR’un kota ve kontenjan uygulaması üreticiyi çaresiz ve yalnız bırakmaktadır. Ki bu yılın taban fiyatının henüz açıklanmamış olması da üreticiler için endişe verici konuların başında.
Açıklama:
Kolay gelsin <3