doğudaki cemiyetler nelerdir 



Cevap :

Mavri Mira Cemiyeti:

 

İzmir ve çevresi ile Doğu Trakya'yı Yunanistan'a katmak için kurulmuştur.

 

 

İstanbul'daki Rum Patrikhanesince, patrik vekilinin başkanlığında kurulmuştur.

 

 

Mavri Mira Cemiyeti Megali İdeanın gerçekleşmesini sağlamak için gerekli faaliyetleri yürütmek için kurulmuştur. 

Etnik-i Eterya Cemiyeti:

 

 

1814 yılında Yunanistan'a bağımsızlığını kazandırmak amacıyla kurulmuştur (1814).

 

 

1896 yılında meydana gelen Girit İsyanına neden olmuşlardır.

 

 

I. Dünya Savaşında ise Rumların yaşadığı tüm toprakları Yunanistan'a katarak, Bizans'ı canlandırmayı amaçlamışlardır. 

Pontus Rum Cemiyeti:

 

 

Doğu Karadeniz Bölgesinde faaliyet göstermiştir.

 

 

Trabzon Rum İmparatorluğunu tekrar kurmak amacı ile Rumlar tarafından kurulmuştur. 

Ermeni Taşnak - Hınçak Cemiyeti:

 

 

Ermenilerin kurduğu bu cemiyet Doğu Anadolu'da bağımsız bir Ermeni devleti kurmak amacıyla faaliyet göstermiştir. 

Alyans İsrailit Cemiyeti:

 

 

İstanbul'daki Yahudi gençler tarafından kurulmuştur.

 

 

Filistin'den Elazığ'a kadar uzanan Büyük İsrail Devletini kurmayı amaçlamışlardır.

 

Not: Azınlıkların kurduğu bu cemiyetler itilaf Devletleri tarafından desteklenmiştir. Ayrıca

 

Rum ve Ermeni kiliseleri etkili olmuştur. Kuruluş amaçları ise genel olarak Anadolu'nun işgalini kolaylaştırmaktır. 

b. Milli Varlığa Düşman Cemiyetler

Hürriyet ve İtilaf Fırkası:

 

 

Mondros Ateşkesinden sonra İttihat ve Terakkinin çekilmesiyle ortaya çıkan boşluğu doldurmak üzere yeniden faaliyete geçti.

 

 

İç ayaklanmalarda kışkırtıcı rol oynadı.

 

 

Müdafaa-i Hukukçuları cinayet komitesi ve türediler grubu olarak ilan etmiştir. 

Kürt Teali Cemiyeti:

 

 

Bu cemiyet İngilizlerin yardımıyla İstanbul'da kurulmuştur.

 

 

Wilson ilkelerinden yararlanarak doğu illerimizi içine alan bir sahada Kürt devleti kurmak amaçlanmıştır.

 

 

Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti ile birleşmeyi reddetmiştir. 

Teali İslam Cemiyeti:

 

 

Saltanat ve hilafeti korumak amacıyla mücadele eden bu cemiyeti, İstanbul medreselerindeki bazı müderrisler kurdular.

 

 

Cemiyeti kuranlar Anadolu'daki Milli Mücadeleyi engellemeye çalışmışlardır.

 

 

Hilafet ve ümmetçilik esaslarını benimsemiştir.

 

 

Hürriyet ve İtilaf Fırkasının yan kuruluşu gibi çalışmıştır.

 

 

Bu cemiyet, Kuva-yı Milliye hareketini isyan ve Mustafa Kemali de eşkıya olarak ilan etti. 

 

BÜYÜK DOĞU CEMİYETİ
(28 HAZİRAN 1949-26 MAYIS 1951)

‘Büyük Doğu 4 sahifelik küçük gazete şeklinde 4 üncü devresini yürütürken yaptığımız ateşli bir ilanla dava ve ideal arkadaşlarımızı Büyük Doğu Cemiyetini kurmaya davet ettik ve kadromuza girecekleri ‘gönüldaş’ diye isimlendirdik. Başta Kayseri, Tavşanlı ve Malatya, Anadolu’nun her tarafından bağlılık ve Umumi Merkeze katılma sesleri yağmaya başladı. Kaleme aldığımız ve o zamanki ve sonraki Büyük Doğu’larda neşrettiğimiz ve daha ileride ihtilal dedikleri hareketten sonra ‘B.D Fikir Kulübü’ tüzüğüne çekirdek teşkil eden Ana Nizamname, belirttiği ruhî şekil ve tarihi kıymet bakımından bir gün Türk fikir ve politika hayatını ve Tanzimat’tan beri sahte oluşlar boyunca gelişimizi kaleme alacak haysiyetli kalemler zuhur edecek olursa elbette ele alınacaktır. O bakımdan, kendi eserimiz üzerinde kıymet hükmü koymayı geleceğin nesillerine ısmarlar ve yalnız şu kadarını belirtmek isteriz ki, tecellisi ve dış âleme nakşı kanunla yasak edilmiş bir ruhun ustalıkla peçelenmesi ve Müslümanları kanunen yasak olmayan bir insan, cemiyet ve dünya görüşü etrafında toplamaya davet etmesi noktasından, bu nizamnameden daha başarılısı gösterilemez. Bütün kıymet nazariyededir ve eğer bir rüyamızdaki heykeli yontabilmek için gereken tunç ve mermer kütlelerini bulamadıksa, yarın onu bulacak olanlar bizim planımıza, çekicimize ve keskimize göre eserlerini verebilirler.’ N.F.K

1) KURULUŞ TARİHİ
Büyük Doğu Cemiyeti, resmi olarak 28 Haziran 1949 Salı günü kuruldu.

2)BÜYÜK DOĞU CEMİYETİ
ANA NİZAMNAMESİ

BİRİNCİ FASIL
İSİM VE ŞEKİL
1-Siyasi, harsî ve ahlakî Büyük Doğu Cemiyeti kurulmuştur.
Merkezi İstanbul’dur.
Şimdilik hiçbir yerde şubesi yoktur.
Cemiyet dilediği zaman ve mekânda, vatanın her tarafında şube açmak hakkını mahfuz tutar.

2-Cemiyet evvela bir çekirdek halinde teşekkül edecektir. Hedef ruhunu bütün vatan ağacına aşılamak için başlangıçta sadece fikri ve harsi sahada faaliyet göstermektedir. Buna rağmen bütün hak ve imtiyazlarıyla siyasi bir partinin kanun çerçevesinde malik bulunduğu iş ve aksiyon yolunu da, dilediği zaman ve mekânda faydalanmak üzere elde tutar.

İKİNCİ FASIL
GÂYE VE DÂVA
3-Gaye, belli başlı bir ruh tamamlığına, ruhun ahlakta ve dünya görüşünde ana dayanağına bağlı Türk ferdini yetiştirmek, erginleştirmek ve kadrolaştırmaktır.
Gaye, başkaca, şöyle hülasa olunabilir.
Garp dünyasının müspet bilgilerden ibaret madde ve akıl yoluyla maddeyi istismar zaferini, tam bir şahsiyet ve ehliyette Doğuya mal edip, Doğunun aslî ve ruh vahidine eklemek, böylece Doğunun eksiğini Batıda ve Batının eksiğini Doğuda giderici üstün bir cemiyet mefkûresine bağlamaktır… ‘Büyük Doğu’ adını işte bu temel ölçüden alan mefkurevi terkibin fışkıracağı ana diyar olarak da, Türkiye’yi örnekleştirmek…

4-kütüphanelik mikyasta bütün bir ideolocya örgüsün dalı olan bu dünya görüşünün, teker teker yine kitaplık çapta fikir inşaları belirten dokuz kutuplu bir inanış sistemi vardır:
Ruhçuluk
Ahlâkçılık
Milliyetçilik
Cemiyetçilik
Şahsiyetçilik
Keyfiyetçilik
Nizamcılık
Müdahalecilik
Sermaye ve mülkiyette tedbircilik