Cevap :
A)İstanbul Hükümeti'nin Neden Olduğu Ayaklanmalar
1) Anzavur Ayaklanması
Jandarma emeklisi Binbaşı Ahmet Anzavur tarafından çıkarılmıştır.
Balıkesir, Biga, Gönen, Manyas ve Susurluk çevresinde yayılmıştır.
Ayaklanmayı Çerkez Ethem bastırmıştır.
2) Kuva-yı İnzibatiye (Halifelik Ordusu) Ayaklanması
Kuva-yı Milliye'ye karşı İngilizler'in yardımları ile kurulmuştur.
İzmit ve Geyve çevresinde etkili olmuştur.
Ayaklanma Ali Fuat Paşa tarafından bastırılmıştır.
Kuva-yı İnzibatiye birliklerinin bir kısmı Kuva-yı Milliye'ye katılmıştır.
B)İstanbul Hükümeti ve İşgalci Devletlerin Kışkırtmaları İle Çıkarılan Ayaklanmalar
1) Bolu, Düzce, Hendek ve Adapazarı Ayaklanmaları
Boğazların kontrolünü sağlamak için İngilizler'in desteği ile çıkarılmıştır.
Ayaklanma, Çerkez Ethem'in yardımları ile Ali Fuat Paşa ve Refet Bey tarafından bastırılmıştır.
2) Yozgat Yenihan Ayaklanması
Osmanlı Hanedanı'na bağlı ayanlardan olan Çapanoğulları Yozgat'ta, Aynacıoğulları ise Zile'de ayaklanmışlardır.
Çerkez Ethem ayaklanmayı bastırmaya çalışmış, ancak Yunan ilerleyişi başladığından Batı Cephesi'ne geri çağrılmıştır.
Yıl sonunda ayaklanma merkezden gönderilen güçler tarafından bastırılmıştır.
3) Afyon Ayaklanması
Yunanlar'ın kışkırtması sonucu Çopur Musa Afyon'da 'Din elden gidiyor' diyerek ayaklanmıştır.
Kuva-yı Milliye güçleri ayaklanmayı bastırmıştır.
4) Konya Ayaklanması
Delibaş Mehmet, hükümet binasını basmış ve binaya el koymuştur.
Milli güçler tarafından ayaklanma bastırılmıştır (22 Kasım 1920).
5) Milli Aşiret Ayaklanması
Urfa Viranşehir'de Fransızlar'ın kışkırtmaları sonucu ayaklanmışlardır.
Ayaklanma Kuva-yı Milliye tarafından bastırılmıştır.
6) Ali Batı Ayaklanması
Midyat ve Nusaybin çevresinde çıkmıştır.
7) Şeyh Eşref Ayaklanması
Bayburt'ta çıkmıştır.
8) Koçkiri Ayaklanması
Erzincan, Zara ve Koçkiri çevresinde çıkmıştır.
9) Cemil Çeto Ayaklanması
Garzan ve çevresinde çıkmıştır.
C)Azınlıkların Çıkardığı Ayaklanmalar
1) Rum Ayaklanmaları
Rumlar, Trabzon'da Pontus Rum Devleti'ni kurma düşüncesiyle ayaklanmışlardır.
İngilizler tarafından desteklenmiştir.
Kurtuluş Savaşı boyunca en uzun süren ayaklanma, Pontus Rum ayaklanmasıdır.
Ayaklanma Şubat 1923'te bastırılabilmiştir.
2) Ermeni Ayaklanmaları
Fransızlar'ın desteği ile Ermeni İntikam Alayı Adana ve çevresinde katliamlar yapmıştır.
Ayaklanma Güneydoğu Anadolu'ya yayılmıştır.
Milli Mücadele'nin kazanılması ile ayaklanmalar bastırılmıştır.
D)Kuva-yı Milliye Taraftarı Olup Sonradan Ayaklananlar
1) Demirci Mehmet Efe Ayaklanması
Denizli, Burdur, Dinar ve Çal çevresinde çıkmıştır.
Ayaklanmayı I.İnönü savaşından önce Refet Bey bastırmıştır (30 Aralık 1920).
2) Çerkez Ethem Ayaklanması
Kütahya, Gediz ve Demirci çevresinde çıkmıştır.
Çerkez Ethem, I.İnönü Savaşı sırasında Düzenli Ordu'ya saldırmıştır.
I.İnönü Savaşı'ndan sonra ayaklanma bastırılmıştır (24 Ocak 1921).
Çerkez Ethem ve arkadaşları Yunanlar'a sığınmıştır.
TBMM'NİN AYAKLANMALARA KARŞI ALDIĞI ÖNLEMLER
Hıyanet-i Vataniye Kanunu çıkarılmıştır (29 Nisan 1920).
İstiklal Mahkemeleri kurulmuştur (11 Eylül 1920).
İstanbul Hükümeti ile tüm ilişkiler kesilmiş, İstanbul'dan gelen evraklar geri gönderilmiş, İstanbul Hükümeti'nin yaptığı her türlü iş yok sayılmıştır.
Düzenli Ordu kurularak Kuva-yı Milliye birlikleri kaldırılmıştır.
İstanbul Hükümeti'nin çıkardığı fetvaya karşılık, Ankara Müftüsü Rıfat Börekçi tarafından karşı fetva yazılarak Milli Mücadele'nin haklılığı halka duyurulmuştur.
Ayaklanmaların Sonuçları:
Kurtuluş Savaşı uzamıştır.
Milli Mücadele'nin kazanılması gecikmiştir.
Yunanlar, Anadolu'da ilerleme fırsatı bulmuştur.
Boş yere kardeş kanı dökülmüştür.
TBMM gücünü, ayaklanmaları bastırmak için kullanmıştır.
TBMM, tüm ayaklanmaları bastırarak Anadolu'da otoriteye hakim olmuştur.
Not : Hıyanet-i Vataniye Kanunu ve Şeyh Said İsyanı olayıyla ilgili çıkarılan Takrir-i Sükun Kanunu, amaç bakımından birbirine benzer.
ni yerine getirmiştir.
A)İstanbul Hükümeti'nin Neden Olduğu Ayaklanmalar
1) Anzavur Ayaklanması
Jandarma emeklisi Binbaşı Ahmet Anzavur tarafından çıkarılmıştır.
Balıkesir, Biga, Gönen, Manyas ve Susurluk çevresinde yayılmıştır.
Ayaklanmayı Çerkez Ethem bastırmıştır.
2) Kuva-yı İnzibatiye (Halifelik Ordusu) Ayaklanması
Kuva-yı Milliye'ye karşı İngilizler'in yardımları ile kurulmuştur.
İzmit ve Geyve çevresinde etkili olmuştur.
Ayaklanma Ali Fuat Paşa tarafından bastırılmıştır.
Kuva-yı İnzibatiye birliklerinin bir kısmı Kuva-yı Milliye'ye katılmıştır.
B)İstanbul Hükümeti ve İşgalci Devletlerin Kışkırtmaları İle Çıkarılan Ayaklanmalar
1) Bolu, Düzce, Hendek ve Adapazarı Ayaklanmaları
Boğazların kontrolünü sağlamak için İngilizler'in desteği ile çıkarılmıştır.
Ayaklanma, Çerkez Ethem'in yardımları ile Ali Fuat Paşa ve Refet Bey tarafından bastırılmıştır.
2) Yozgat Yenihan Ayaklanması
Osmanlı Hanedanı'na bağlı ayanlardan olan Çapanoğulları Yozgat'ta, Aynacıoğulları ise Zile'de ayaklanmışlardır.
Çerkez Ethem ayaklanmayı bastırmaya çalışmış, ancak Yunan ilerleyişi başladığından Batı Cephesi'ne geri çağrılmıştır.
Yıl sonunda ayaklanma merkezden gönderilen güçler tarafından bastırılmıştır.
3) Afyon Ayaklanması
Yunanlar'ın kışkırtması sonucu Çopur Musa Afyon'da 'Din elden gidiyor' diyerek ayaklanmıştır.
Kuva-yı Milliye güçleri ayaklanmayı bastırmıştır.
4) Konya Ayaklanması
Delibaş Mehmet, hükümet binasını basmış ve binaya el koymuştur.
Milli güçler tarafından ayaklanma bastırılmıştır (22 Kasım 1920).
5) Milli Aşiret Ayaklanması
Urfa Viranşehir'de Fransızlar'ın kışkırtmaları sonucu ayaklanmışlardır.
Ayaklanma Kuva-yı Milliye tarafından bastırılmıştır.
6) Ali Batı Ayaklanması
Midyat ve Nusaybin çevresinde çıkmıştır.
7) Şeyh Eşref Ayaklanması
Bayburt'ta çıkmıştır.
8) Koçkiri Ayaklanması
Erzincan, Zara ve Koçkiri çevresinde çıkmıştır.
9) Cemil Çeto Ayaklanması
Garzan ve çevresinde çıkmıştır.
C)Azınlıkların Çıkardığı Ayaklanmalar
1) Rum Ayaklanmaları
Rumlar, Trabzon'da Pontus Rum Devleti'ni kurma düşüncesiyle ayaklanmışlardır.
İngilizler tarafından desteklenmiştir.
Kurtuluş Savaşı boyunca en uzun süren ayaklanma, Pontus Rum ayaklanmasıdır.
Ayaklanma Şubat 1923'te bastırılabilmiştir.
2) Ermeni Ayaklanmaları
Fransızlar'ın desteği ile Ermeni İntikam Alayı Adana ve çevresinde katliamlar yapmıştır.
Ayaklanma Güneydoğu Anadolu'ya yayılmıştır.
Milli Mücadele'nin kazanılması ile ayaklanmalar bastırılmıştır.
D)Kuva-yı Milliye Taraftarı Olup Sonradan Ayaklananlar
1) Demirci Mehmet Efe Ayaklanması
Denizli, Burdur, Dinar ve Çal çevresinde çıkmıştır.
Ayaklanmayı I.İnönü savaşından önce Refet Bey bastırmıştır (30 Aralık 1920).
2) Çerkez Ethem Ayaklanması
Kütahya, Gediz ve Demirci çevresinde çıkmıştır.
Çerkez Ethem, I.İnönü Savaşı sırasında Düzenli Ordu'ya saldırmıştır.
I.İnönü Savaşı'ndan sonra ayaklanma bastırılmıştır (24 Ocak 1921).
Çerkez Ethem ve arkadaşları Yunanlar'a sığınmıştır.
TBMM'NİN AYAKLANMALARA KARŞI ALDIĞI ÖNLEMLER
Hıyanet-i Vataniye Kanunu çıkarılmıştır (29 Nisan 1920).
İstiklal Mahkemeleri kurulmuştur (11 Eylül 1920).
İstanbul Hükümeti ile tüm ilişkiler kesilmiş, İstanbul'dan gelen evraklar geri gönderilmiş, İstanbul Hükümeti'nin yaptığı her türlü iş yok sayılmıştır.
Düzenli Ordu kurularak Kuva-yı Milliye birlikleri kaldırılmıştır.
İstanbul Hükümeti'nin çıkardığı fetvaya karşılık, Ankara Müftüsü Rıfat Börekçi tarafından karşı fetva yazılarak Milli Mücadele'nin haklılığı halka duyurulmuştur.
Ayaklanmaların Sonuçları:
Kurtuluş Savaşı uzamıştır.
Milli Mücadele'nin kazanılması gecikmiştir.
Yunanlar, Anadolu'da ilerleme fırsatı bulmuştur.
Boş yere kardeş kanı dökülmüştür.
TBMM gücünü, ayaklanmaları bastırmak için kullanmıştır.
TBMM, tüm ayaklanmaları bastırarak Anadolu'da otoriteye hakim olmuştur.
Not : Hıyanet-i Vataniye Kanunu ve Şeyh Said İsyanı olayıyla ilgili çıkarılan Takrir-i Sükun Kanunu, amaç bakımından birbirine benzer.
ni yerine getirmiştir.