GAZEL
-divan edebiyatında en fazla kullanılan nazım şeklidir. Beyitlerle yazılır. 5 ila 15 arası değişir.
-gazelin ilk beyitine matla son beyitine makta en güzel beyitine beyt'ül gazel şairin adının geçtği beyite taç beyit adı verilir.
-kafiye düzeni aa ba ca.. dır.Aruz ölçüsüyle yazılır.
-aşk ayrılık hasret şarap gibi konular işlenir.
-gazel konu bakımınından halk şiirindeki koşmanın karşılığır.
KASİDE
-din ve devlet büyüklerini övmek amacıyla yazılan klasik türk edebiyatı nazım şeklidir.
-beyitlerle yazılır. 33 ila 99 beyit arasında değişir.
-kasidenin ilk beyitine matla son beyitine makta en güzel beyitine beytük kasid şairin adının geçtiği beyite taş beyit denir.
-aruz ölçüsünün farklı kalıpları ile yazılır.
1)Nesib:kasidenin giriş bölümüdür.faat bu bölümde asıl konuya geçilmez. aşktan aşkın verdği acıdan sevgilinin güzelliğinden (veya farklı konulardan bahar kış ramazan gibi) söz edilir. kasideler nesib bölümünde konuya ya da rediflerine göre isim alırlar.
2)Tegazzül:bu bölümde kasideye bir renk, akıcılık kazandırmak için kasidenin konusundan dışına çıkılarak aynı ölçü ve uyakta gazel sözlemektir.beş ila 12 beyitten olusur.
3)girizgah:tek beyitten oluşur. geçiş beyitidir asıl konuya girilir.
4)medhiyye:şair bu bölümde kasideyi sunduğu kişiyi cesaretinin abartılmış sözlerle dile getirir. bu bölüm diğer bölümlere göre daha abartılı ve sanatlıdır.
5)fahriyye:şair kendini diğre büyük şairlerle karşılaştırarak sanat gücünü onlarınkinden daha üstün olduğunu söyleyerek övünür.
6)dua:şair bu bölümde övdüğü kişinin daha başarılı olmasını mutluluğunun, zenginliğinin artmasını ömrünün uzun olması için dua eder. konularına göre kasideler değişik adlar alırlar.
Tevhid:Allah ın birliğini anlatan kasidelerdir.
Münacaat:Allah a yalvarmak dua etmek amacıyla yazılan kasidelerdir.
Naat:peygamberimizi övmek için yazılan kasidelerdir.
Hicviyye:devrin yöneticilerini yermek amacıyla yazılan kasidelerdir.
Methiyye:övmek için yazılan kasidelerdir.
NEF'İ:en önemli kasidedir. (i in üstünde şapka var)
