Iremdemirok35id
Cevaplandı

uygur devleti kısa özet yazın güzel yazın

Cevap :


UYGUR DEVLETİ (745-840) - ÖZETKuruluşu: Kutluk devletini, Basmil ve Karluklar ile birlikte yıkan Uygurlar 745 yılında kendi devletlerini kurmuşlardır.
Yaşadıkları Yerler: Uygurlar, devlet kurmadan önce Orhun ve Selenga nehirleri ile Aral gölü çevresi. 
Kurucusu: Kutluk Bilge Kül Kağandır.
Başkentleri: Önceleri Ötüken’di. Daha sonra ‘Ordu Balık’ (Ordu Şehir) denilen Karabalgasun’u başkent yaptılar.
Genişlemesi: Uygurlar; Türgeşler ve Kırgızları hakimiyetleri altına almış, Çinlilerle ilişkilerini genişletmişlerdir.
751 yılında yapılan Talas savaşında Türklerin Araplara yardım etmesi ve Çinlilerin ağır bir yenilgi alması üzerine, Orta Asya’da Uygurların egemenlik kurması kolaylaşmış, Çin’de çıkan bir isyanda Uygurların Çin imparatoruna yardım etmesi üzerine ilişkiler gelişmişti.
UYARI: Talas savaşı sonucunda Orta Asya egemenliği Çinlilerin elinden Uygurlara geçti. 
Böğü Han, 762 yılında Çin’e yaptığı bir yardım dönüşünde dört Mani rahibini getirerek Uygurların Mani dinine girmesini sağlamıştır. Böylece Manihizm Uygurların arasında yayıldı. 
Yıkılışı: 840 yılında Kırgız isyanı sonucu yıkıldı. Uygurlar, 13.yy.’da Cengiz Han’ın egemenliğini kabul etmiş, Moğol yönetiminde önemli görevler al-mışlardır. 
Uygurlar; Kırgız isyanı sonucunda ikiye ayrılmıştır.
1- Kansu Uygur (Sarı Uygurlar)(847-1226): Bunlar; Çin ile ticari ilişkilerini devam ettirmiş, askeri bir güç olmamıştır. Daha sonra Cengiz Han’ın e-gemenliğine girmişlerdir.(1226)
2- Turfan Uygurları (Doğu Türkistan): Önceleri Çin’e bağlı yaşadılar. Daha sonra bağımsızlıklarını ilan ettiler.(911) Savaş yerine sanat ve ticarete ö-nem verdiler. Karahanlılar sayesinde Müslümanlığı seçip İslamiyetin Çin’de yayılmasını sağladılar. 1209’da Moğol hakimiyetine girdiler.

Lodosfatihid

Göktürk devleti ortadan kalkınca, 743 yılında Basmılların idaresinde yeni bir devlet kuruldu. Uygurlar bu Basmıl Kağanlığı’ nın Sol Yabgusu, yani doğu Yabgusu; Karluklar ise, Sağ Yabgusu, yani batı Yabgusu oldular. Bu yeni devlet, tam bir federal devlet biçimindeydi. 744 yılında Uygur Yabgusu, Basmıl Kağan’ını mağlûp ederek kendini kağan ilân etti. Kağanlık ûnvanı olarak da Kutluk Bilge Kül Kağan ûnvanını aldı. Böylece Uygur Kağanlığı kurulmuş oldu. Bu kağanlık ûnvanından da anlaşılacağı üzere, Göktürk devletinin gelenek ve töreleri yeni Uygur Kağanlığı’nda da devam ediyordu. Ancak Uygurlar arasında Buda ve Mani dini gibi yabancı inanışlar yayıldıkça, Kağan unvanlarında da birtakım değişiklikler olmaya başlayacaktır. Uygur devletini kuranlar Orhun bölgesini yurt tuttukları için, bunlara Orhun Uygurları denilmektedir.