MONDROS ATESKES ANTLASMASI
30 Ekim 1918 tarihinde, Limni adasinin Mondros Limani'nda Bahriye Naziri Hüseyin Rauf Orbay'in baskanligini yaptigi Osmanli Heyeti ile Ingiliz Amiral Calthorp'un baskani oldugu Itilaf Devletleri Heyeti arasinda imzalanan Mondros Ateskes Antlasmasi ile silahli çatisma sona ermistir. 1. Dünya Savasi’ni bitiren bu Antlasma aslinda çok agir sartlar tasiyordu. Mondros Ateskes Antlasmasi aslinda Osmanli Devleti'nin yikilisini öngörmekte; Itilaf Devletleri’ne Osmanli Imparatorlugu’nun herhangi bir bölgesine, güvenliklerini tehdit edecek bir durum nedeni ile isgal hakkini tanimaktaydi.
Mustafa Kemal'e göre; Osmanli Hükümeti, bu antlasma ile kendini kayitsiz sartsiz düsmana teslim etmeyi kabul etmisti. Yalniz bununla da kalmayip, düsmanlarin memleketi isgali için onlara yardim etmeye de söz vermisti. Bu antlasma oldugu gibi uygulandiginda memleketin bastan sona kadar isgal altinda kalacagi kesindi.
Mondros Ateskes Antlasmasi ile Itilaf Devletleri, baris antlasmasinin imzalanmasini bile beklemeden, Türk Topraklarini bölüsmeye basladilar. Ateskes Antlasmasinin 7. maddesine göre de, bütün memleketin isgali için Itilaf Devletleri’ne imkan verilmisti.
Mondros Ateskes Antlasmasi'nin baslica maddeleri sunlardir:
1. Çanakkale ve Istanbul Bogazlari açilacaktir. Karadeniz'e serbestçe geçis saglanacak ve Çanakkale ve Karadeniz yörelerinin Itilaf Devletleri tarafindan isgali saglanacaktir.
2. Osmanli sularindaki bütün torpil tarlalari ile torpido ve kovan mevzilerinin yerleri gösterilecektir. Bunlari taramak ve kaldirmak için yardim edilecektir.
3. Karadeniz'deki torpiller hakkinda bilgi verilecektir.
4. Itilaf Devletlerinin bütün esirleri ile Ermeni esirleri kayitsiz sartsiz Istanbul'da teslim olunacaktir.
5. Sinirlarin korunmasi ve iç güvenligin saglanmasi disinda, Osmanli ordusu terhis edilecektir.
6. Osmanli savas gemileri teslim olup, gösterilecek Osmanli limanlarinda gözaltinda bulundurulacaktir.
7. Itilaf Devletleri, güvenliklerini tehdit edecek bir durumun ortaya çikmasi halinde herhangi bir stratejik yeri isgal etme hakkina sahip olacaktir.
8. Osmanli demiryollarindan Itilaf Devletleri de yararlanacaklar ve Osmanli ticaret gemileri onlarin hizmetinde bulundurulacaktir.
9. Itilaf Devletleri, Osmanli tersane ve limanlarindaki araçlardan yararlanacaktir.
10. Toros Tünelleri, Itilaf Devletleri tarafindan isgal edilecektir.
11. Iran içlerinde ve Kafkasya'da bulunan Osmanli kuvvetleri, isgal ettikleri yerlerden geri çekilecekler.
12. Hükümet haberlesmesi disinda, telsiz, telgraf ve kablolarin denetimi, Itilaf Devletlerine geçecektir.
13. Askeri, ticari ve denizle ilgili madde ve malzemelere zarar verilmeyecektir.
14. Itilaf Devletleri kömür, mazot ve yag maddelerini Türkiye'den saglayacaktir. Bu maddeler ihraç edilmeyecektir.
15. Bütün demiryollari, Itilaf Devletleri tarafindan kontrol altina alinacaktir.
16. Hicaz, Asir, Yemen, Suriye ve Irak'taki kuvvetler en yakin Itilaf Devletlerinin kumandanlarina teslim olunacaktir.
17. Trablus ve Bingazi'deki Osmanli subaylari en yakin Italyan kuvvetlerine teslim olacaktir.
18. Trablus ve Bingazi'de Osmanli isgali altinda bulunan limanlar Italyanlara teslim olacaktir.
19. Asker ve sivil, Alman ve Avusturya uyrugu, bir ay içinde Osmanli topraklarini terk edeceklerdir.
20. Gerek askeri malzemelerin teslimine, gerek Osmanli Ordusunun terhisine ve gerekse ulasim araçlarinin Itilaf Devletlerine teslimine dair verilecek herhangi bir emir, hemen yerine getirilecektir.
21. Itilaf Devletleri adina bir üye, iase nezaretinde çalisacak bu devletlerin ihtiyaçlarini temin edecek ve isteyecegi her bilgi kendisine verilecektir.
22. Osmanli esirleri, Itilaf Devletleri’nin gözetimi altinda kalacaktir.
23. Osmanli Hükümeti, merkezi devletlerle bütün iliskilerini kesecektir.
24. Alti vilayet adi verilen yerlerde bir kargasa olursa(Erzurum, Sivas, Elazig, Van, Bitlis, Diyarbakir), Itilaf Devletleri’nin bu vilayetlerin herhangi bir yerinde isgali hakki vardir.
25. Müttefiklerle Osmanli Devleti arasindaki savas, 31 Ekim 1918 günü ögle zamani sona erecektir.
