maddenin halleri ve tanecikli yapısı



Cevap :

MADDE BİLGİSİKütlesi hacmi ve eylemsizliği olan her şeye  madde denir.Maddenin şekil almış haline cisim denir.Cam bir madde iken cam bardak bir cisimdir.Maddeler doğada katı sıvı gaz halinde bulunabilir.A-Maddenin KATI haliKatı maddelerin belirli şekil ve hacimleri vardır.Tanecikler birbirine çok yakındır ve bu tanecikler arasında güçlü çekim kuvveti vardır.Moleküller titreşim hareketi yaparlar.Örnekler :Bardak saat masa sıra vsB-Maddenin SIVI haliSıvı maddelerin belirli hacimleri vardır. Şekilleri yoktur.İçinde bulundukları kabın şeklini alırlar.Tanecikler arası boşluk daha fazladır.Tanecikleri bir arada tutan kuvvet zayıftır.Akışkandır.(moleküller birbirinin üzerinden kayar).Örnekler :Süt su zeytinyağı vs…C-Maddenin GAZ haliBelirli şekilleri ve hacimleri yoktur.İçinde bulundukları kabın şeklini ve hacmini alırlar.Tanecikler arası boşluk fazla çekim kuvveti ise çok azdır. Kolaylıkla sıkıştırılabilirler ve genişletilebilirler.Örnek :hava, duman  ,su buharı vsMadenin hal değişimiMaddelerin görülebilen hissedilebilen özelikleriRENK SAYDAMLIK VE OPAKLIKKOKU TAD SERTLİK YUMUŞAKLIKMaddenin ORTAK özellikleriKÜTLEHACİMEYLEMSİZLİKELEKTRİKLİ YAPIÇok sayıda aynı çeşit atomların bir araya gelerek oluşturduğu maddeyeELEMENT denir.Elementlerdeki atomlar tek çeşittir.Elementler saf maddelerdir.Hidrojen,oksijen,iyot gibi bazı elementler kümeler halinde bulunur.Bu atom kümelerine MOLEKÜL denir.Moleküller iki atomdan oluştuğu gibi çok fazla sayı da atomdan da oluşur.Bazı moleküller tek çeşit atomdan oluşurken;bazı moleküller farklı çeşit atomlardan oluşur.Molekülleri oluşturan farklı çeşitteki atomların büyükleri ve özellikleri de birbirinden farklıdır.MOLEKÜLLERBASİT YAPILI MOLEKÜLLER( AZ SAYIDA ATOM)KARMAŞIK YAPILI MOLEKÜLLER(ÇOK SAYIDA ATOM)MADDENİN ÖZELLİKLERİFiziksel özelliklerMaddenin bir başka maddeye dönüşmeksizin    gözlenebilen ve ölçülebilen dış görünüşü ile ilgili  özellikleridir.Maddenin rengi, kokusu, tadı, çözünürlüğü, sertliği, hacmi, ısı ve elektrik iletkenliği v.b. özelliklerdir.Fiziksel Değişimler• Kömürün toz haline gelmesi
• Demirin tel ve levha haline gelmesi
• Kağıdın yırtılması
• Suyun buharlaşması
• Şekerin suda çözünmesi
*** Bu olaylar sonunda maddenin iç yapısında değişme olmaz.
*** Bütün hal değiştirme olayları fiziksel
KİMYASAL DEĞİŞMELER• Kâğıdın yanması
• Mumun yanması
• Sütün ekşimesi
• Yumurtanın bozulup çürümesi
• Demirin paslanması
• Fotosentez olayı
• Solunum olayı
*** Kimyasal değişmeler sonucunda maddeler başka maddelere dönüşür.
*** Bütün yanma olayları kimyasal değişmedir.SAF MADDELERTek tür tanecikten oluşan maddelere  saf madde denir.ELEMENTLERAynı cins atomlardan oluşmuş saf maddelere Element denir.Sembollerle ifade edilirler .H:HİDROJEN     O:OKSİJEN     C:KARBON    Fe:DEMİRSAF OLMAYAN KARIŞIMLARİki yada daha fazla maddenin özelliklerini kaybetmeden çeşitli oranlarda karışması ile oluşan topluluğa KARIŞIM denir.Karışımı oluşturan maddeler kimliklerini kaybetmezler.•Aynı cins atom veya moleküllerden oluşan maddelere “SAF MADDE” denir.• Elementler ve Bileşikler saf maddelerdir.•Karışımlar birden fazla faklı maddeden oluşur.•Karışımı oluşturan tanecikler farklı moleküller  veya farklı atomlar olabilir.HETEROJEN KARIŞIMLARHer tarafında farklı özellik gösteren tek bir madde gibi gözükmeyen karışımlardır.   Maden filizleri, kaya parçaları, odun parçaları, bir bitki yaprağı, sis, ayran, petrol su karışımı , beton parçası, toprak  heterojen    karışımlara örnek verilebilir. Heterojen karışım emülsiyon ve süspansiyon olmak   üzere ikiye ayrılır.SÜSPANSİYONBir sıvıda çözünmeyen katının heterojen olarak dağılmış şeklidir.Su–kum karışımı, su–tebeşir tozu karışımı gibiEMÜLSİYONBir sıvıda çözünmeyen başka bir sıvının     heterojen olarak bulanık bir şekilde dağılmış hâlidir.Su–zeytinyağı karışımı, su–benzin karışımı, gibi.HOMOJEN KARIŞIMLARÇÖZELTİLERHer tarafında aynı özelliği gösteren, tek bir       madde gibi gözüken karışımlardır.  Homojen karışımlara genel olarak “ÇÖZELTİLER” de denir. Tuzlu su, şekerli su, alkollü