düz ünlü (a, e, ı, i) ile başlıyorsa sonraki ünlüler düz; yuvarlakünlü (o, ö, u, ü) ile başlıyorsa sonraki ünlüler ya dar yuvarlak (u, ü) [4] ya da düz geniş (a, e) olmalıdır:
Örnekler:
arkadaş, karanlık, kelime, merdiven, serilmek, ıslık, ılık, ırak, sıcaklık, incelik, iyi
kova, orak, oğlak, oğlan, gözlem, önem, uğrak, uygar, uğraşmak, üzer, üçer
okul, kuru, uygun, olumlu, bozulmuş, çocuk, oğul, okul, ölümlü, öküz, uğur, ululuk, üçüz, üzüm, süzgün...
Büyük Ünlü Uyumu Nedir ? (Detay) :
Ünlülerin düzlük-yuvarlaklık , darlık-genişlik bakımından birbirlerine uygunluğuna küçük ünlü uyumu denir. Türkçe bir sözcüğün ilk hecesinde düz bir ünlü varsa (a, e, ı, i), daha sonraki hecelerde de düz ünlüler gelmek zorundadır.
ÖRNEK
Bakıcı, aşınma, bilge, çayır, yayla, ...
Türkçe sözcüğün ilk hecesinde yuvarlak bir ünlü varsa (o, ö, u, ü), sonraki hecelerde ya dar-yuvarlak olan "u, ü" ya da geniş-düz olan "a, e" gelir.
ÖRNEK
Gözlük, sorgu, söylemek, görüş, gülmek...
UYARI 1 : Geniş-yuvarlak olan "o,ö" ünlüleri, Türkçe sözcüklerin yalnızca ilk hecelerinde bulunabilir (-yor eki dışında). Orta ve son hecesinde geniş-yuvarlak "o,ö" bulunan sözcükler Türkçe değildir.
