Alm. Kathodenstrahlen, Fr. Rayons (m. pl.) cathodiques, İng. Cathodic rays. Çok düşük basınçlı bir cam borunun içindeki katottan dik olarak çıkan elektronlar. Katot ışınları gözle görülmez, katot karşısına konan bir fluoresans camında ışıklı noktalar meydana getirirler. Katot ışınlarının, elektrik alanı vâsıtasıyle saptırılması, yüklü parçacıklar olduğunu; yalıtılmış bir levhâda birikmeleri sonucu levhânın negatif elektrikle yüklenmesi de, taşıdıkları yükün negatif olduğunu gösterir.
Katot ışınlarının uygulama alanları“Braun tüpleri” ile çok genişlemiştir. Braun tüplerinde ince bir demet hâlindeki katot ışınları bir elektrik alanından geçirilerek fluoresans ekran üzerine düşürülür. Elektrik alanı, negatif yüklü katot ışınlarını(elektronları) saptırır. Ekranın verdiği ışıklı noktadan kayma miktarı görülebilir. Elektrik alanı değişken bir alan ise ışıklı noktalar yer değiştirirler, ekranda bir doğru gibi görünürler. Dönen bir ayna kullanılarak bu doğru, eğri şeklinde açılır. Bu eğriye alternatif akımın “sinüs eğrisi” denir. Braun tüpleri ossiloskoplarda ve televizyonlarda kullanılır.
Katot ışınları ince alüminyum levhadan bir pencere üzerine düşerse bu levhayı geçerek tüp dışına çıkabilirler ve serbest hâle geçerler. Bu şekilde dışarı çıkan ışınlara “Lenard ışınları” adı verilir.
Düşük basınçlı bir cam tüpte hareket eden iyonlanmış atom veya moleküllere de “kanal ışınları”denir. Katotta bulunan delikler yardımı ile katodu geçip görünür hâle gelirler.
