Büyük Selçuklu Devleti (1038-1157)
Oğuzların Üçok koluna bağlı Kınık boyundan, Türklerin kurduğu bir devlettir. Oğuz Yabgu Devteti'nde subaşı olan Selçuk Bey'in Yabgu iie arasının açılmasıyla Cenişehrine gelen Selçuk Bey burada müslüman oldu. Birçok Türk boyu ona itaat etti. Kendi adıyla Selçuklular devletini kurdu.
- Karahanlılar ve Gazneliler'e karşı Samanoğullarının tarafını tutarak Maveraünnehir'e yerleştiler.
- Selçuk Bey'in ölümünden sonra Arslan Yabgu geçti ise de Gaznelilerce öldürülmesinden sonra, Selçuk Bey'in torunları Tuğrul ve Çağrı Beyler başa geçti.
- Gaznelileri 1035 Nesa, 1037 Serahs savaşlarında yenip Nişabur'a geldiler. Tuğrul Bey adına hutbe okutup, para bastırdı. Selçuklular bağımsızlığını ilan ettiler.
- 1040 yılında Gazneli Mesud'u Dandanakan Savaşı'nda yenen Selçuklular, Gaznelileri yıkılış sürecine soktular. Selçuklular kuruıuşlarını tamamladılar
- Horasan'ı Gaznelilerden alıp Reyi (Tahran) başkent yaptılar.
- 1048 yılında Anadolu'nun fethi için görevlendirilen İbrahim İnal ve Kutalmış, Pasinler Savaşı' nda Bizans ve Gürcü ordularını yendiler.
- 1055 yılında Tuğrul Bey, Şii Büveyhoğuliarını yenerek, Abbasilerin halifesini koruması altına aldı.
- Halife Tuğrul Bey'i doğunun ve batının sultanı ilan etti.
- Siyasi ilişkilerde Tuğrul Bey, din işlerinde halife otorite olarak tanındı.
- Selçuklular islâm dünyasının koruyucusu oldular.
- Önce Çağrı Bey, ardından Tuğrul Bey'in ölümüyle Sultan Alpaslan tahta geçti (1064-1072)
- Anadolu'nun fethine önem verdi.
- 1064 yılında Kars ve Ani kalelerini ele geçirdi.
- Suriye ve Doğu Akdeniz'in bir bölümü Selçuklulara bağlandı.
