Oruç bozma, kaza orucu, kefalet orucu , eda nedir ? açıklayınız.
ORUÇ Islâmın beş şartından birisi de oruçtur Hicretin ikinci senesi farz kılınmıştır Kitap, Sünnet ve icma ile sabittir
Oruç insanın imsak vaktinden güneşin batışına kadar, yemekten, içmeden, cinsel münâsebetten kendini men etmesidir
Ramazan ayına oruç ayı denir Oruca nıyyet şarttır Kalben niyet kâfidir Dil ile de söylemek menduptur
Ramazan ayında ister özürlü, ister özürsüz oruç tutmayanların, Ramazandan sonra tutmadıkları gün sayısı kadar bire bir oruçlarını kaza etmeleri farzdır. Ramazan orucunun kazasının peş peşe yapılması gerekmiyor. Ara vererek yapılması mümkündür. Esas olan, Ramazan orucunu tutulmayan gün sayısınca kaza etmektir.
Ramazan orucunun kazası bayram günleri dışında her gün yapılabilir.
Ramazan orucunun, mazeretsiz olarak bozulması durumunda hem kefaret, hem de bozulan orucun kaza edilmesi gerekir. Oruç kefareti iki kameri ay veya 60 gün ara vermeksizin oruç tutmaktır. Buna gücü yetmeyen, 60 fakiri bir gün ya da bir fakiri 60 gün doyurur. Adet halinde bulunan kadınlar, bu günlerinde kefaret oruçlarına ara verirler
Bir namazı vaktinde kılmaya eda, vaktinden sonra kılmaya kazâ denir. Vaktinde kılınamayan namaza fâite çoğulu fevâit denir ki, vakti içinde yakalanamamış namaz anlamındadır. Vaktinde kılınamamış namazı ifade için "kaçmış" anlamındaki fâite kelimesinin kullanılmış olması, bir müslümanın namazı kasten terketmeyeceğini, vakti içinde eda edeceğini, ancak uyuma ve unutma gibi elde olmayan nedenlerle namazın "kaçmış" olabileceğini hissettirmesi bakımından manidar bir seçimdir.
Ramazan orucu müslüman, akıllı ve ergenlik çağına gelmiş kimselere farzdir. Ramazan orucu, kameri aylardan Ramazan ayının bazen 29, bazen 30 gün sürmesine göre 29 veya 30 gün olarak tutulur.
Oruçlarda niyet önemlidir. Niyet kalp ile olur.
Beş çeşit oruç vardır: 1) Farz oruç: Ramazan orucunun edası ve kazası farzdır. Keffaret oruçlarının tutulması da farzdır.
2) Vacip oruç: Adak oruçları ile bozulan nafile orucun kaza edilmesi vaciptir.
3) Sünnet oruç: Kamerî aylardan Muharrem ayının 9-10 veya 10-11. günlerinde oruç tutmak sünnettir.
4) Müstehap oruç: Kameri ayların 13. 14. 15. günleri ile her haftanın Pazartesi ve Perşembe günleri, Sevval ayında 6 gün oruç tutmak müstehaptır.
5) Mekruh oruç: İki türlü mekruh oruç vardır:
a. Muharrem ayının sadece 10. günü, yalnız Cuma veya Cumartesi günleri oruç tutmak, iki orucu iftar etmeksizin birbirine eklemek veya senenin tamamını oruçlu geçirmek "TENZÎHEN MEKRUH"tur.
b. Ramazan bayramının birinci günü ile Kurban Bayramının 4 günü oruç tutmak "TAHRÎMEN MEKRUH"tur.
Orucu bozup kaza ve keffaret gerektiren haller
Oruçlu olduğunu bildiği halde kasden:
1) Yemek, içmek, (ister gida maddesi, isterse ilaç olsun)
2) Cinsi ilişkide bulunmak.
3) Sigara içmek
Orucu bozar, kaza ve keffareti gerektirir.
Bozulan orucun yerine gününe gün oruç tutmaktır.
Bozulan bir gün orucun yerine iki ay veya altmış gün pespese oruç tutmaktır.
Ramazan ayında niyet ederek oruca başlayan bir kimse özürsüz olarak bile bile yiyip içse veya cinsi ilişkide bulunsa orucu bozulur.
Bozulan bu orucun gününe gün kaza edilmesi, ayrıca oruç özürsüz olarak ve bile bile bozulduğu için de keffaret tutması gerekir.
Başlanan bir orucu bilerek bozmanın dünyadaki cezası keffarettir. Yani altmış gün birbiri ardınca oruç tutmaktır.
Herhangi bir sebeple keffaret orucuna ara verilir veya eksik tutulursa yeniden başlayıp altmış günü kesintisiz tamamlamak lazımdır.
Kadınlar keffaret orucu tutarken araya giren âdet günlerini tutmazlar, âdet halleri bitince ara vermeden temiz günlerinde oruca devam ederek altmış günü tamamlarlar.
Oruçluya mekruh olan hususlar
1) Bir şeyi dilinin ucuyla gereksiz yere tatmak
2) Lüzumsuz yere bir şey çiğnemek
3) Sakız çiğnemek
4) Kendisinden emin olmayan bir kişinin hanımını öpmesi, boynuna sarılması, kucağına alması
5) Tükürüğü ağızda bırıktırıp yutmak
6) Kan aldırmak
7) Kendini zayif düşüreceğini tahmin ettiği yorucu bir işte çalışmak
8) Ağzına su alıp çalkalamak
