Cevap :
Katalizör bir reaksiyon mekanizmasında ilk tepkimede girenlerden giren ve son tepkimede de ürünlerden değişmeden çıkan bileşik veya elementlerdir.
Ara ürün ise bir tepkime mekanizması içerisinde adımlardan birinin ürünü olarak ortaya çıkan ve diğer bir adımda giren olarak kullanılan maddelerdir. Örnek verecek olursak;
Diyelim ki basamakta gerçekleşen bir reaksiyonumuz olsun;
Net tepkime;
A + B → C + D + Z
Tepkime mekanizması;
A + X → Y + Z
Y+ B → C + D + X
Verilen mekanizmada X katalizör iken Y ara üründür.
Ara ürün ise bir tepkime mekanizması içerisinde adımlardan birinin ürünü olarak ortaya çıkan ve diğer bir adımda giren olarak kullanılan maddelerdir. Örnek verecek olursak;
Diyelim ki basamakta gerçekleşen bir reaksiyonumuz olsun;
Net tepkime;
A + B → C + D + Z
Tepkime mekanizması;
A + X → Y + Z
Y+ B → C + D + X
Verilen mekanizmada X katalizör iken Y ara üründür.
Cevap:
Ara ürün ve katalizör nasıl bulunur?
Bir tepkimede ara ürün birden fazla basamakta gerçekleşen tepkimelerde bulunur.
Basit tepkimeler hariç olmak üzere çoğu tepkimeler birden fazla tepkimenin sıralı halde gerçekleşmesi ile olur. Her basamakta bir tepkime gerçekleşir ve bu tepkimelerde oluşan ürünler tekrar bir tepkimeye girerek yeni ürünler oluştur.
Bu tepkimeler gerçekleşirken bazı durumlarda ara ürünler oluşur ve bu ara ürünler yeni tepkimeye girenler kısmından katılırlar. Tepkime sonucunda harcanarak kaybolurlar.
Tepkime şu şekilde olabilir;
A + B = C + D tepkimesi iki basamakta gerçekleşiyor ise;
A + B = E 1. Basamak
E = C + D 2. Basamak
Bu tepkimede;
- Basamak; A ve B maddeleri tepkimeye girmiş ve E ürünü ortaya çıkmıştır.
- Basamak E maddesi tepkimeye girmiş ve C ve D ürünleri ortaya çıkmıştır.
Örnekte görüldüğü gibi, E maddesi birinci basamakta oluşmuş fakat ikinci basamakta harcanarak kaybolmuştur. E maddesi ara üründür.
Katalizör; bir tepkimeye girerek tepkimeyi başlatan veya hızlandıran fakat kendisi hiçbir değişime uğramadan ürün olarak çıkan maddelere denir. Katalizörün tepkime üzerinde yaptığı etkiye (tepkimeyi başlatma veya hızlandırma) kataliz denir. Enzimler en sık karşılaşılan katalizörlerdir.
Katalizör örnekleri için; https://eodev.com/gorev/5482918
Katalizör ile ilgili soru için; https://eodev.com/gorev/11274186
Katalizleme için; https://eodev.com/gorev/5984475
İYİ ÇALIŞMALAR
#team90