Türklerin islamiyeti kabülü ile birlikte siyasi sosyal ve kültürel alanlarda ne tür değişiklikler meydana gelmiş olabilir?

 

(6.SINIF SOSYAL BİLGİLER DERSİ SORUSU)



Cevap :

Türkler tarihleri boyunca pek çok din ve inanış biçimini benimsemiştir.Ancak bu dinler içerisinde en çok Göktanrı ve İslamiyet yayılmıştır.Bir toplumun sahip olduğu dini;sanatını,geleceğini,giyim kuşamını,ahlak yapısını,zevklerini,dilini ve ortak amaçlarını etkilemektedir.Bu nedenle din değiştirmek oldukça zordur.8 yy. ile 12.yy arasında Türk toplumu tarihinin en köklü değişimini yaşamış,bu nedenle tarihçiler Türk tarihinin İslamiyet öncesi ve sonrası olarak 2 bölümde incelemişlerdir. 
Türk-Arap mücadeleleri Abbasiler döneminde şiddetini kaybetti.Çin ve Abbasi orduları arasında 751 yılında Talas savaşı Karluk Türklerinin Müslümanların yanında yer almasından dolayı Abbasilerin üstünlüğü ile sonuçlandı.Bu savaştan sonra Türk-Arap ilişkileri olumlu yönde gelişti.Bu olay Orta Asya’nın kaderini değiştirirken,Türklerin İslamiyet’i kabul etmelerinde de etkili oldu.Talas savaşında Çinlilere karşı Arapların yanında yer alan Karluklar 10.yy’dan itibaren kalabalık gruplar halinde İslamiyet’i kabul ettiler. 
TÜRKLERİN İSLAMİYETİ KABUL ETME NEDENLERİ 
Türkler 10.yy başlarından itibaren büyük kitleler halinde Müslüman olmaya başladılar.Bunda Türklerin İslam öncesi inanışları ile İslamiyet arasında büyük benzerliklerin bulunması etkili olmuştur. 
TÜRKLERİ İSLAMİYETE GİRMEYE TEŞVİK EDEN FAKTÖRLER 
1-Türkler diğer dinlere karşı engin bir hoşgörüye sahipti.İslamiyet de bir hoşgörü diniydi. 
2-Eski Türk dini ile İslamiyet arasındaki benzerlik: 
a-Tek tanrı inancı b-Ahiret inancı c-Hac ve kurban ibadetlerine benzer ibadetlerin varlığı 
3-Sosyolojik faktörler,aile kavramına verilen önem,namus,temizliğe verilen önem İslamiyet’teki cihat ve gaza anlayışı ile Türk-Cihan hakimiyeti düşüncesinin benzerlik göstermesi. 
4-Ekonomik ve sebepler,eski Türk toplumunda sosyal sınıflar yoktu.İslam dininde de böyle bir ayrımın yapılmaması,dolayısıyla her iki düşüncede de halkın refah ve mutluluğunun gözetilmesi vardır. 
5-Siyasi ve askeri tercih;8yy’da Türk-Çin rekabeti hızla devam etmekte,hatta hakimiyet yavaş yavaş Çinlilerin Türklerin elindeki Maverünnehir’i de alarak egemenliği ele geçirmek istiyordu.Güneyde Arap yarımadasında ortaya çıkan İslam dinide büyük bir hızla yayılarak Çinlilerle rakip olabilecek konuma gelmiştir.751’de Çinlilerle Araplar arasında meydana gelen Talas savaşında Türkler İslam ordusu yanında Çinlilere karşı savaşmış ve büyük bir zafer elde edilmiştir.Bu olaydan sonra Türklerle Araplar arasındaki yakınlaşma hızlanıştır. 
TALAS SAVAŞININ ÖNEMİ VE SONUÇLARI 
1-Türk-Arap ilişkileri gelişti.Türklerin İslamiyet’e girişinde dönüm noktası oldu. 
2-Çin’in Orta Asya üzerindeki emelleri sona erdi.Saldırı konumundan savunma konumuna geçtiler. 
3-Orta Asya’nın Çinlileşmesi beklenirken Müslümanlılaşmasına sebep oldu. 
4-Yeni buluşlar ve teknik gelişmeler Çinlilerden Türklere,Türklerden Araplara geçmiş ve batıdaki gelişmelere zemin hazırlamıştır. 
5-Doğu ticaret yollarının denetimi Müslümanlara geçti. 
6-Karluklar 766’da bağımsız devlet kurdular. 
TÜRKLERİN İSLAMİYETE HİZMETLERİ 
Türklerin İslamiyet’i kabul etmeleri dünya tarihinin önemli olaylarından birisidir.Çünkü Türkler İslamiyet’in korunup,geniş alanlara yayılmasında İslam kültür ve medeniyetinin gelişmesinde önemli rol üstlendiler.Türkler özellikle Abbasilerden itibaren halifelik orduları içinde yer aldılar.Bizans sınıfındaki Antep,Urfa,Tarsus gibi şehirlere yerleştirilmeleri ile İslam devletini Bizans tehlikesine karşı korudular.Türklerin yerleştirildiği bu sınır şehirlerine avasım adı verilirdi.Türkler için Bağdat yakınlarında askeri bir şehir olan Samarra kenti kurulmuştur.Türkler zaman zaman Abbasilere karşı isyan ederek yönetimde bulundukları topraklarda kendi devletlerini kurdular.(Tolunoğuları,İhşitler)Oğuzların İslamiyeti kabul etmelerinden sonra Büyük selçuklu devleti kuruldu.Bu devletin güçlü bir İslam devleti haline gelmesi ile Türkler İslam dünyasının siyasi liderliğini ele geçirdiler.Müslüman Türk hükümdarlar,Abbasi halifelerini korudular.Tuğrul bey,Abbasi halifesini Şii Büveyhoğulları baskısından kurtardı.Abbasi halifesi bu yardımlarından dolayı Tuğrul beye doğunun ve batının sultanı ünvanını verdi.Bu durum,Türklerin İslam Dünyasında ulaştığı gücü en güzel şekilde açıklamaktadır.

Kaynak: http://www.msxlabs.org/forum/soru-cevap/218684-turklerin-islamiyeti-kabulu-ne-gibi-degisiklikler-getirmistir.html#ixzz2DANV69Qq