Stokininler(Cytokinin) bilim adamlarının bitkilerde hücre bölünmesi üzerine araştırmalar yaparken rastlantı eseri keşfettikleri bitkisel hormon grubudur.Sitokinin hücre bölünmesinde etkilidir ve bu fonksiyonunun yanı sıra bitkilerde üstlenmiş olduğu farklı rollerde mevcuttur.
Sitokininler bitkilerde nutrient elementlerin dağıtımını,bazı bitki organlarının yaşlanmasını(Senesens) geciktirmeyi,bitki şekillenmesini ve kotiledonlarin gelişimini sağlar.
Genel olarak bitkilerde bulunan en yaygın sitokinin hormonu ‘Zeatin’ hormonudur.Zeatinin kimyasal formülü 6-(4-hidroksi-3-metilbüt-trans-2 enil amino)purin ‘dir.Zeatinin hormonunu Miller ve Letham isimli bilim adamlarının Zea mays (Mısır) bitkisi üzerinde yaptıkları çalışmalarda keşfetmişlerdir.Zeatinin bitkilerde hücre bölünmesini teşvik ettiğini bulmuşlardır.
Stokininler sentetik olarak da üretilir ve ‘Kinetin’ adını alır.Kinetin doğal olarak da bulunur ve tütün bitkisinde yapılan araştırmalarda bulunmuştur,kinetin bitkilerde hücre bölünmesini hızlandırıcı etkiye sahiptir.
Stokininler bitkilerde yoğunlukla bitki köklerinde sentez edilerek bitkilerde gerekli bölgelere ksilem dokusuyla iletilir.
Stokininler hücre siklusunu(Döngüsünü) düzenler, mitoz bölünmenin ve DNA Replikasyonunun birçok fazını düzenleyici rol oynar.
Bilim adamları doku kültürlerinde (laboratuar ortamında) bitki sekilenmesi ile ilgili yaptıkları deneylerde ,bitki kök-gövde oluşumunun kültür ortamındaki oksin/stokinin oranına bağlı olduğunu buldular.Oksin hormonu kinetine göre yüksek olduğunda bitki kökü oluşumunu teşvik eder,tam tersi durumda ise kök oluşumu baskılanır ve gövde oluşum hızı artar.
Bitkilerde normal koşullarda sonbaharda yapraklar sararak dökülür.Bunu sebebi ise Bitkinin tüm besinsel ihtiyaçları düzgün karşılansa bile bitkide programlanmış olan döngü içerisinde yapraklardaki klorofil hücreleri yaşlanır(senesens) ve zamanla bu hızlanır ölüm gerçekleşerek yapraklar dökülür.Bu safhada yapılan araştırmalarda sitokinin oranının azaldığı gözlenmiştir.Stokinine maruz bırakılan bitkilerde hücre bölünmesini teşvik eder ve klorofillerin olgunlaşmasını sağlar.Bunların sonucunda da senesensi(yaşlanmayı) geciktirir.
