Türklerin ilk yurdu ve Türk Göçleri
Türklerin ilk ve anayurdu Orta Asya'dır . Orta Asya'nın sınırları şöyledir :
Doğuda Kingan ( Kadırgan ) Dağları ,
Güneyde Hindikuş , Karanlık dağları
Batıda Hazar Gölü ,
Kuzeyde Sibirya ovaları ile çevrili toprak parçasıdır .
Türklerin burada yaşayışları
Türklerin
Orta Asyadaki yaşayışlarının , bulundukları yerin iklimi, bitki örtüsü
ve yeryüzü şekilleri belirlemişti . Bu nedenle Türkler , ana yurtta ,
tarım ticaret ve daha çok hayvancılıkla geçinirlerdi .
Türklerin Yerleştikleri Bölgeler
Orta Asya da yaşayan Türkler çeşitli nedenlerle ana yurtlarından göç ettiler . Tarihte buna Büyük Göçler diyoruz .
Göçlerin
en büyük nedeni ekonomik nedenlerdir . Yurtlarında iklim değişikliği
sonucu oluşan kuraklık , toprakları verimsizleştirdi . Ortaya çıkan
geçim sıkıntısı ve artan nüfusa toprakların yetmemesi göçe neden
olmuştur .
Göçlerin nedenlerini ;
Iklim koşulları ve ekonmik güçlükler ile ,
Türk boyları arasındaki mücadeleler ve dış baskılar şeklinde özetleyebiliriz .
Atın
evcilleştirilmiş olması , araba ve tekerleğin bilinmesi göçleri
kolaylaştırmıştır . Göç eden Türklerin bir kısmı Maveraünnehir'e (
Seyhun – Ceyhun arası ) bir kısmı Ural dağları ile Volga ( Itil )
ırmağı boylarına gittiler . Diğer bir kısmı ise Altay dağları
taraflarına , başkalarıda Çin'de Kansu bölgesine , Güneye gidenler ise
Hindistan'a yerleştiler .
Göçler uygarlıkların yayılmasına yeni
kültürlerin doğmasına neden oldu . Göç etmeyen Türk boyları yurtta
kaldılar , burada devletler kurdular . Türklerin büyük göçlerden sonra
kurdukları ilk Türk devleti Asya Hun ( Büyük Hun ) Devletidir.
Büyük Hun Devleti ( Asya Hun Devleti )
Tarih
bilgilerimize göre Orta Asya'da kurulan ilk Türk devleti Büyük Hun
Devleti'dir . Hunlar'ın bilinen ilk hükümdarı Teoman'dır . Hunlar
Ötüken'i merkez yaptılar , özellikle Çinlilerle mücadele etmişlerdir .
Türklerin saldırıları karşısında Çin'liler günümüze kadar kalan ünlü Çin
Seddini yapmışlardır .
Çin Seddi nin 2200 km uzunluğunda olması
bize Türk saldırılarının çok fazla olduğunu ve Çinlileri çok rahatsız
ettiğini göstermektedir.
Teoman'dan sonra yerine büyük oğlu Mete
geçti ( M.I. 209 ) . Mete Han güçlü bir ordu kurup , Asyadaki bütün Türk
boylarını Hun yönetimi altında topladı ve Çinlilerle savaştı . Mete
Han'ın ölümünden sonra Hunlar bir süre daha Asya'daki güçlerini
korudular . Türk beyleri ile evlenen Çin Prensleri beyleri birbirine
düşürdüler . Çinliler Türkleri savaş yoluyla yenemeyeceklerini
anlamışlardı . Bu nedenle “Böl ve Yönet “ uygulamasıyla Hun
Devleti'ni yıkmayı başardılar. Parçalanan Hun Devleti önce Kuzey ve
Güney Hunlar olarak M.S. 48 yılında ikiye ayrıldı . Çinliler bundan
sonra önce Kuzey HunDevleti'nin daha sonra da Güney Hun Devleti'nin
varlığına son verdiler (M.S. 3. Yüzyıl)
Kavimler Göçü
Asya Hun Devleti'nin yıkılmasından sonra Hunlar dağıldı . Hunlar'ın bir
bölümü Balkaş gölü ile Aral gölü arasındaki topraklarda yaşamaya devam
etti. Bir süre sonra buradaki Hunlar diğer Türk boylarının da onlara
katılmasıyla yeniden güçlendi . Balamir zamanında Türkler Hazar Gölünün
Kuzeyinden batıya doğru ilerlemeye başladılar . Avrupa'da bütün
kavimler birbirine baskı yaparak yer değiştirdiler . Avrupa'nın siyasi
haritasının değişmesine neden olan ve toplumları etkileyen bu olaya
tarihte Kavimler Göçü denir ( 375 ). Kavimler göçü sonunda :
Roma Imparatorluğu Batı ve doğu Roma olmak üzere ikye ayrıldı
Daha sonra Batı Roma yıkıldı
Çok önemli değişikliklerin olmasına sebep olan kavimler göçü (375 ) ile Ilk çağ sona erdi
Bu göçlerin sonunda Tuna nehri boylarına kadar gelen Hunlar burada Avrupa Hun Devleti' ni ( Batı Hun Devleti ) kurdular .
