Cevap :
1)- Cem Sultan Olayı
2)- Osmanlı-Venedik İlişkileri
3)- Osmanlı-İran İlişkileri ve Şah Kulu İsyanı
4)- Osmanlı-Memlük İlişkileri
5)- Anadolu'da Türk Birliğini Sağlama Çabaları.
1)- CEM SULTAN OLAYI: Fatih'in ölümüyle oğulları II. Bayezıt ve Cem Sultan arasında taht kavgası
başlamış, Cem Sultan Bayezıt'a yenilmiş ve Mısır'daki Memlük Devletine sığınmıştır. Bir süre sonra
yeniden Anadolu'ya gelen Cem Sultan tekrar taht mücadelesine girişmiş, ancak yine başarısız olarak,
bu defa da Rodos adasına kaçarak, buradaki SAİNT JEAN ŞÖVALYELERİNE sığınmıştı. Şövalyeler Cem'i
Papaya teslim etmişler, daha sonra Fransa'ya gönderilen Cem burada ölmüştür.
II. BAYEZIT DÖNEMİNİN ÖZELLİKLERİ:
Cem Sultan'ın Hırıstiyan Avrupa'nın elinde olması, II. Bayezıt döneminde Avrupa'ya karşı
Osmanlıların önemli bir sefer geliştirmesini önlemiştir. Bu yüzden II. Bayezıt Dönemi sönük bir
devir olmuştur.
CEM OLAYININ OSMANLI DEVLETİNE ETKİLERİ:
1)- Cem'in hırıstiyanların eline geçmesi, batılı devletlerin Osmanlı Devleti'nin iç işlerine
karışmasına neden olmuştur.
2)- Osmanlılar'ın batıdaki fetihlerinin durmasına neden olmuştur.
3)- Cem Sultan'ın Memlükler'e sığındığı dönemde bu devlet tarafından padişah gibi karşılanıp,
himaye görmesi, Osmanlı-Memlük ilişkilerinin daha da bozulmasına sebep olmuştur.
2)- OSMANLI-VENEDİK İLİŞKİLERİ:
Bu dönemde de Venedikliler'le deniz savaşı yapılmış, Osmanlılar yenilmiştir.
3)- OSMANLI-İRAN İLİŞKİLERİ:
İran'da Akkoyunlu Devleti'nin yerine SAFEVİ DEVLETİ kurulmuştu. Safeviler:
a)- Doğu Anadolu'yu ele geçirmek istiyorlardı.
b)- Anadolu'ya gönderdikleri dervişlerle Şii mezhebini Anadolu'da yaymaya çalışıyorlardı.
Safevilerin bu faaliyetleri sonucu 1511 yılında Anadolu'da ŞAH KULU İSYANI çıktı. O sırada Trabzon
valisi olan Şehzade SELİM (Yavuz), babası II. Bayezıt'ın Safevi ve şii tehlikesine karşı yeterli önlem
almaması üzerine Yeniçerilerin desteğiyle babasını tahttan indirerek padişah oldu.
4)- II. BAYEZIT DÖNEMİNDE OSMANLI MEMLÜK İLİŞKİLERİ:
Osmanlı Memlük ilişkilerinin bozulma sebepleri:
a)- Fatih Döneminde Hicaz su yolları meselesi. (Fatih Memlük Sultanına Mekke yolunda gerekli
önlemlerin alınarak hacıların rahatça seyahat etmelerinin sağlanmasını rica etmişti. Ancak
Memlükler bu isteği iç işlerine karışma şeklinde yorumlamışlardı.)
b)- Memlükler'in Cem Sultan'ı himaye etmeleri,
c)- Osmanlı Devleti ile Memlük Devleti arasında yeralan Güneydoğu Anadolu'daki Dulkadiroğulları
Beyliği yüzünden iki devletin çekişmesi.
SONUÇ: Osmanlı Devleti ile Memlükler arasında 8 yıl süren savaş yaşandı. Bu savaş süresince iki
taraf birbirlerine karşı üstünlük sağlayamadılar.
5)- KARAMANOĞULLARI BEYLİĞİNE SON VERİLMESİ:
II. Bayezıt döneminde Cem olayına karıştığı için bu beylik kesin olarak ortadan kaldırıldı
CEM OLAYI :
Fatih’in oğullarından şehzade Cem Konya’da ,şehzade Bayezid Amasya‘da valiydi.Fatih’in vefatı üzerine oğullarının ikisine de haber verildi.Fatih Kanunnamesine göre ,erken gelerek devlet adamlarının onayını alan şehzade padişah olacaktı.Şehzade Cem’e gönderilen haberci yolda öldürülünce,Bayezid İstanbul’a gelerek devşirme devlet adamlarının desteği ile tahta geçti.Şehzade Cem bu durumu kabullenmeyerek,Anadolu’dan topladığı kuvvetlerle Bursa üzerine yürüdü.Bursa’yı ele geçirip adına hutbe okuttu.Kendisinin Anadolu’da, Bayezid’in Rumeli’de hükümdar olması teklifi Bayezid tarafından kabul edilmedi.Yenişehir’de yapılan savaşta Cem Sultan yenilerek Karamana çekildi.Daha sonrada Memluk’lara sığındı(1481).Karamanoğlu Kasım Beyin kışkırtmasıyla Anadolu’ya gelerek yeniden mücadeleye başladı .Yine başarılı olamayarak,bu kez Rodos Şövalyelerine sığındı.Şövalyeler tarafından önce Fransa’ya gönderildi.Daha sonrada Vatikan’a götürülerek,Papaya teslim edildi.Avrupa’da haçlı ümidi doğdu.Fransa kralı,İtalya’ya girerek,bir haçlı birliğini kurmada kendisinden faydalanmak üzere Cem Sultanı teslim aldı.Avrupalıların haçlı emellerine alet olmayan Cem Sultan,ızdıraplı bir süreçten sonra 1495 yılında vefat etti.
Sonuç:
--- Cem Sultan olayı Osmanlının bir iç sorunu olmasına rağmen,Cem’in önce Rodos Şövalyelerine,sonrada Papa’ya sığınmasıyla bir dış sorun haline geldi.
--- Devşirme kökenli devlet adamlarıyla Türk kökenliler arasında yönetimde daha fazla güç sahibi olma mücadelesi iyice yoğunlaştı.
--- Osmanlı-Memlük ilişkileri daha da bozuldu.
--- Balkanlarda fetih hareketi yavaşladı.
--- İtalya’nın fethinden vazgeçildi.
--- Avrupalılara ödenen bakım masraflarından dolayı devletin ekonomik yükü arttı.
--- Karamanoğulları yine sorun oldu.
--- ispanya’daki Müslümanlara yeterince yardım yapılamadı.
SİYASİ GELİŞMELER :
II.Bayezid döneminde ,Fatih dönemindeki gibi büyük fetihler olmadı.Bunun nedeni;
--- Avrupalıların Cem’i Osmanlılara karşı koz olarak kullanmaları.
--- II. Bayezid’in savaştan hoşlanmayan yapısı.
--- Sağlığında oğulları arasında başlayan taht kavgaları.
Anadolu Türk birliğinin sağlanması yolunda en ciddi rakip olan Karamanoğulları ,düzenlenen bir seferle kesin olarak Osmanlı Devletine katıldı.
Fatih zamanında Osmanlı egemenliğini tanıyan Hersek 1483’te kesin olarak Osmanlı Devletine bağlandı.
Boğdan voyvodasının Macarlarla anlaşması üzerine,sefere çıkıldı.Kuzey ticaretinin önemli limanlarından olan Kili ve Akkerman kaleleri alındı.(1484). Böylece:--- Karadeniz’in batı kıyılarında Osmanlı egemenliği sağlandı.--- Karadeniz’in kuzeyindeki Osmanlı toprakları Kırım ile karadan birleşti.--- Boğdan yıllık vergi vermeyi kabul ederek Osmanlı egemenliğine girmeyi kabul etti.
Boğdan’ın alınması üzerine Lehistan’la ilişkiler bozuldu.Daha sonra bir ticaret antlaşması yapılarak ilişkiler düzeltildi(1489).
Endülüs’e Yardım :
İspanyadaki Müslüman ve Yahudilere Katolikler tarafından işkence ve baskı uygulanıyordu.Endülüs Müslümanları Osmanlıdan yardım istedi.Cem Sultan’ın Avrupa’da olması bu yardım isteğinin yeterince yerine getirilmesini engelledi.II.Bayezid onları baskıdan kurtarmak için Kemal Reisi İspanya’ya gönderdi.Kemal Reis Müslümanları Kuzey Afrika’ya ,Yahudileri’de İstanbul ve Selanik’e gemilerle taşıdı.(1505). Türk denizcilerinin batı Akdeniz’deki bu faaliyetleri,Kuzey Afrika kıyılarında üsler elde etmelerini sağladı.
Osmanlı – Memluk İlişkileri :
Fatih döneminde Osmanlı –Memluk ilişkileri bozulmuştu.İlişkilerin bozulmasında ;
--- Hicaz su yolları meselesi
--- Memlukların Dulkadir ve Ramazanoğulları beyliklerinin iç işlerine karışmaları
--- Karaman beylerini ve Cem Sultan’ı himaye etmeleri
--- Hicaza giden Türk hacılardan vergi almaları
II.Bayezid döneminde Memlukler’le yapılan savaşlar altı yıl(1485-1491)sürdü.Savaşlarda taraflar birbirlerine üstünlük sağlayamadı .Tunus hükümdarının araya girmesiyle barış yapıldı.Osmanlı Devleti savaşta aldığı Tarsus ve Adana dolaylarını Mekke ve Medine evkafına ait olduğu gerekçesiyle Memluklara geri verdi.
Osmanlı –İran İlişkileri :
Erdebil’de Şeyh Safiyüddin tarikat şeyhi olarak ün kazanmıştı.Daha sonra başa geçen Şah İsmail siyasetle uğraştı.Şah İsmail’in zamanla siyasi gücü arttı.1502’de Akkoyunlu Devletini yıkarak Safevi Devletinin temellerini attı.İran,Irak,Azerbaycan ve Doğu Anadolu’da ilerledi.Şah İsmail’in amacı;Adamları vasıtasıyla fikirlerini yayarak taraftar toplamak ve Osmanlı topraklarını ele geçirmekti.
Şah İsmail Anadolu’daki Şiileri Osmanlıya karşı kışkırttı.Halkı isyana teşvik etti.Şah İsmail’in adamlarından Şah Kulu Teke yöresinde ayaklandı.Ayaklanma Anadolu’da kısa sürede genişledi.1511’de ayaklanma güçlükle bastırıldı.Şah Kulu öldürüldü.Böylece iki yüz yıllık bir mücadele dönemi başladı.II.Bayezid isyanı bastırmakta gevşek davrandı.Anadolu’da nüfuzunu kaybetti,siyasi otoritesi sarsıldı ve oğulları arasında sağlığında taht kavgaları başladı.