Cevap:
Öncelikle mitoz bölünmenin ne olduğuyla başlayalım.
Mitoz Bölünme
En kısa tanımıyla mitoz bölünme, canlıların hücrelerinin kendilerini kopyalamasına ve yenilemesine verilen addır. Hücreler kendi organel ve DNAlarını eşler ve iki özdeş hücreye bölünür. Çekirdeğinin bölünmesine karyokinez, sitoplazmanın bölünmesine de sitokinez denir. Mitoz bölünme sırasında hücre çekirdeği içine barındırdığı 2n kromozomları (DNA) ikiye böler yani n ve n kromozomlarına sahip iki eş hücre oluşturur. Hücrelerin yenilenmesi ve büyümesi için gerekli olan mitoz ayrıca yaralanan bölgelerde de doku oluşumunu sağlar.Mitoz bölünmenin evrelerini şu şekilde gösteriririz;
>> İnterfaz: Döngünün en kısa parçasıdır veya hazrılık evresi denir hücre kendini kopyalamaya başalr ve bölünmeye hazır hale getirilir.
>> Profaz: Kromatinler kısalarak kromozoma dönüşür ve hücrenin ekvator kısmına doğru hareket ederler.
>> Metafaz; Kromozomlar ortalarından boğumlanır ve sentromerin ürettiği iğ iğliklerine tutunurlar.
>> Anafaz; Kromozomlar tam ortalarından ikiye ayrılır ve zıt kutuplara çekilmeye başlarlar.
>> Telofaz: Bu son evredeartık hücre yavaş yavaş ikiye ayrılmaya, hücre zarı oluşmaya başlar.
Yani kısaca İPMAT.
En sonunda gerçekleşen sitokinezde hayvan ve bitki hücreleri birbirlerinden ayrılırlar.
>> Hayvan hücrelerinde hücre zarında boğumlanma görülürken,
>> Bitki hücrelerinde bulunan hücre zarı boğumlanmaya izin vermez ve bu yüzden ara lamel dediğimiz yapıyı oluşturmaya başlar. Bitki hücresi ardından bu lamelden bölünür.
Burada dikkat edilmesi gereken ve sorumuzun da bize sorduğu şey oluşan yavru hücrelerin ana hücreyle tıpatıp aynıdır. Yani kalıtsa farklılık oluşmaz. Kalıtsal farklılık hücrelerde matoz bölünmede oluşur. Mayoz bölünmedede gerçekleşen krossing-over olayı iki kromozomun yanyana gelerek alel genlerini değiştirmesidir. İlk profaz evresinde gerçekleşen bu olay sayesinde oluşan hücrelerin kalıtsal izleri birbirlerinden farklıdır. Bu yüzden tüm insanlar birbirinden görünüş olarak farklıdır. Bu olayı Thomas Morgan adındaki Amerikalı bir genetikçi teorik olarak bulup 'cross-over' karşıdan karşıya geçme (çünkü karşılıklı alel genler birbirlerine doğru geçiyor) adını vermiştir. Nobel Tıp ödülüne layık görülmüştür.
